Olsztyńskie projekty, które nigdy nie powstaną

  Wysoki na sześć kondygnacji z dwupoziomowym parkingiem podziemnym na 60 miejsc postojowych nowy biurowiec WPB przy ul. Dąbrowszczaków będzie się nazywał Business Center. - Nasz obecny budynek nie odpowiadał już standardom obowiązującym w biznesie. Jakiekolwiek próby przebudowy bądź modernizacji istniejącego obiektu są z ekonomicznego punktu widzenia nieopłacalne - mówił "Gazecie Wyborczej Olsztyn" Zbigniew Cichy, prezes WPB.

Stary budynek jest właśnie wyburzany. Na zdjęciu koncepcja biurowca, która zostanie zrealizowana.

  Wcześniej wstępne koncepcje dla tej olsztyńskiej firmy budowlanej przygotował Damian Cyryl Kotwicki, pochodzący z Olsztyna, architekt pracujący obecnie w Warszawie, który już wyrobił sobie markę, nie tylko w kraju, ale również w rodzinnym mieście. To jego projektu jest jeden z najciekawszych budynków w Olsztynie - inspirowany murem pruskim, bardzo nowoczesny biurowiec przy ul. Zientary-Malewskiej. Budynek był chwalony w czasopismach architektonicznych, został nawet opisany w holenderskim periodyku poświęconym architekturze.

Ale jemu inwestor, czyli właściciel budynku pozwolił na wiele. - Wiedziałem, czego chcę, bo moja firma obsługuje firmy farmaceutyczne, a nasz klient oczekuje innowacyjności. Taka miała być nasza siedziba - tłumaczył kilka lat temu ?Gazecie Wyborczej Olsztyn? Wojciech Czochara, właściciel budynku. - Na dodatek wywołuje zainteresowanie, a to przyciąga bardziej niż jakieś reklamy.

Przygotował kilka koncepcji biurowca WPB. Powyżej jedna z nich.

A tu druga koncepcja biurowca WPB, także przygotowana przez Damiana Cyryla Kotwickiego. Budynek według jego pomysłów miał cechować się prostą, choć nie pozbawioną ciekawego detalu bryłą. Sylwetkę biurowca w jego wydaniu miała charakteryzować lekkość. Jak mówi jednak, ostatecznie stawki jakie zaoferowano mu za zaprojektowanie budynku okazały się mało atrakcyjne. Obiekt zaprojektowało więc olsztyńskie biuro, a Kotwicki swoich wizji nie zrealizował.

  Takich budynków, które ostatecznie wyglądają zupełnie inaczej niż proponowali architekci, a nawet nie powstały w ogóle znajdziemy w Olsztynie więcej.

Inaczej miało wyglądać Centrum Handlowe Alfa. Miasto ogłosiło w 2003 r. nawet konkurs architektoniczny i w nim szukało najlepszego projektu. Konkurs wygrał architekt Stanisław Terlikiewicz z Wiednia. Kilka dni później wyszło na jaw, że miasto zgodziło się, aby w warunkach konkursu znalazł się zapis, że "zwycięski projekt nie jest wiążący" i inwestor stawiający Alfę może... wybrać inny projekt i go zrealizować. Tak też się stało. Praca autora zwycięskiego projektu dostał 20 tys. zł za zwycięstwo w konkursie, ale jego praca wylądowała w szufladzie. Mówił wtedy "Gazecie Wyborczej Olsztyn": - Od 12 lat pracuję w Wiedniu. Był to mój pierwszy projekt konkursowy, który zrobiłem po 1991 r. w Polsce. Przygotowanie zajęło mi ponad miesiąc. Łatwo sobie wyobrazić, co czuję, gdy dowiedziałem się, że choć projekt zwyciężył, nie będzie realizowany.

Mówił, że konkurs nie miał żadnego sensu, bo regulamin był tak przygotowany, że o wszystkim i tak decydował inwestor. - Jest to oburzające - podsumował Terlikiewicz. - Na całym świecie konkursy architektoniczne organizuje się po to, by wyłonić najlepszą koncepcję i potem ją realizować. Myślałem, że tak jest i w Polsce...

Jednym z przykładów jest nowa elewacja olsztyńskiego Starostwa Powiatowego przy pl. Bema. Projekt jej nowego wyglądu miał być wybrany w konkursie architektonicznym. Konkurs się odbył. - Dla architektów olsztyńskich ten konkurs to prawdziwe święto - mówił Sławomir Hryniewicz z SARP-u na wystawie przedstawiającej nadesłane koncepcje olsztyńskiego starostwa powiatowego.

Zgłosiło się pięć pracowni. W zwycięskim zespole był urodzony w Olsztynie Janusz Klikowicz, natomiast drugie miejsce przypadło pracowni Pantel Tomasza Lelli z Olsztyna. Jednogłośnie zwyciężyło studio Fiszer Atelier 41, które zaprojektowało m.in. gmach Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych, archiwum państwowe w Paryżu i elewację ambasady Japonii w stolicy Francji. - To, że w konkursie wzięła udział taka pracownia, jest świetną wiadomością, mamy szansę zbudować coś, czym można się pochwalić - mówi Hryniewicz. - Ten projekt przekracza skalę Olsztyna. Nie ma mowy o zaścianku. Ma prawdziwie europejski poziom, który wytrzymuje porównanie z najlepszymi tego typu budynkami. Cieszy, że przeprowadziliśmy konkurs z prawdziwego zdarzenia, a nie taki, jak np. na Centrum Handlowe Alfa, gdy okazało się, że wynik nie jest dla nikogo wiążący. Po złych doświadczeniach z urzędnikami jestem bardzo pozytywnie zaskoczony kontaktem ze starostwem.

Jak widać entuzjazm Sławomira Hryniewicza był o wiele, wiele zbyt wczesny. I to nieszczęsne porównanie do Alfy...

Skończyło się na banalnej modernizacji, której efekty możemy podziwiać dzisiaj.

Do historii przejdą także koncepcje parkingów przy ul. Nowowiejskiego, które jak wiele na to wskazuje, szybko - a może w ogóle - nie ujrzą światła dziennego. Obiekty przy ul Nowowiejskiego planowali już znani olsztyńscy architekci Grzegorz Dżus i Andrzej Dezor.

Miasto od początku planowało wybudować w tym miejscu wielopoziomowy parking połączony z obiektem usługowym. Powstały jednak pewne problemy, bo po wyburzeniu budynków, które stały tu wcześniej otworzył się widok na Stare Miasto i zamek. Warto było go zachować, bo to dobra wizytówka historycznego centrum miasta. Urzędnicy postanowili ograniczyć możliwość zabudowy w tym miejscu, więc parking - żeby tu pasował - musiał mieć formę tarasów.

  Na trzech poziomach parkingów urzędnicy dopuszczali miejsce dla trzystu pojazdów, do tego restauracje i sklepy. Nad parkingiem przewidziano plac, na którym można by urządzać imprezy miejskie. Jedno z rozwiązać zakładało połączenie obu stron ulicy kładką dla pieszych.

Były wersje bardziej tradycyjne parkingu...

  ... oraz koncepcje bardziej nowoczesne i mocno oszklone tych obiektów.

  Andrzej Dezor był autorem kilku innych pomysłów dla miasta, które zostały w fazie pomysłów. Jednym z nich była wznosząca się na 10 pięter platforma widokowa ulokowana za ratuszem. Ten odważny projekt nosił nazwę "Horyzont Olsztyna". Wysoki budynek miał trójkątną podstawę.

  Kolejny pomysł Andrzeja Dezora to budynek z parkingiem, stojący nieopodal ratusza, w miejscu dzisiejszego parkingu przy ul. Wyzwolenia.

  Nie został zrealizowany także pomysł budowy (niemal) drapacza chmur w Olsztynie. Przypomnijmy, że w 2008 r. wybuchła dyskusja o nowych wieżowcach w mieście. Jeden z nich - pod nazwą Warmia Tower - miał powstać przy ul. Śliwy, a więc blisko centrum Olsztyna. Miał mieć 100 metrów wysokości i 35 pięter.

Było sporo kontrowersji czy taka inwestycja powinna powstać w Olsztynie, na dodatek tak blisko centrum. Ostatecznie projekt został mocno okrojony. Warmia Tower powstanie (właśnie trwa jej budowa), ale z 35 pięter zostało 14.

  Niezrealizowanych pomysłów pełno jest w szufladach ratusza. Zaczęły się zbierać w latach głębokiego PRL-u. Już w połowie lat 70. architekci i urbaniści przymierzali się do budowy nowoczesnego reprezentacyjnego hotelu Orbisu w pobliżu olsztyńskiego planetarium. Miał to być kompleks z restauracją, biblioteką i centrum kongresowym. Do dzisiaj w urzędzie miasta można znaleźć dokumentację przygotowaną przez Grzegorza Chruścielewskiego i Andrzeja Ileckiego (także autorów Hotelu Gromada koło dworca) i zdjęcia makiet tego projektu. Hotel miał mieć ponad 50 metrów wysokości i 18 kondygnacji. Inwestować tu mieli także Szwedzi. Nic z tego nie wyszło. Wszystkie ambitne koncepcje i sny o potędze rozbiły się o brak pieniędzy, których strumień urwał się pod koniec epoki Gierka.

Na tym lista niezrealizowanych pomysłów na pewno się nie kończy. Urzędnicy mają przecież inne koncepcje i wizualizacje dotyczące chociażby budowy hali widowiskowej, stadionu piłkarskiego, które na razie nie zostały zrealizowane. Na razie ich nie przypominamy, bo kto wie, co wydarzy się w najbliższych latach...

A teraz zapraszamy do udziału w sondzie. Którego z niezrealizowanych olsztyńskich projektów najbardziej żal? KLIKNIJ TUTAJ I ZAGŁOSUJ