Wielki hotel nad Jeziorem Łańskim i inne kontrowersyjne inwestycje

Ta budowa wzbudziła ogromne kontrowersje, a spowodowane to było faktem, że wodę dla term trzeba będzie...podgrzewać, bo ta z odwiertu ma zaledwie nieco ponad 20 st. C. Pisały o tym nawet prestiżowe media w Niemczech. Gorąca była za to atmosfera wokół inwestycji, bo budowa pochłonęła ok. 100 mln zł, z czego większość stanowiła dotacja unijna.

Termy były budowane trzy lata. Miały być gotowe w 2014 r., ale w trakcie inwestycji splajtował główny wykonawca. To jedna z najdroższych unijnych inwestycji na Warmii i Mazurach. Poza kompleksem całorocznych basenów, wykorzystującym wody termalne, powstały sauny, sale konferencyjne, wioska wakacyjna z ponad 30 domkami wypoczynkowymi, centrum aktywności z placami zabaw, boiskami, parkiem linowym i ścianką wspinaczkową oraz tereny zielone.

Swoje drzwi termy otworzyły w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia 2015. Okazało się, że chętnych do korzystania z atrakcji nie brakuje, samorządowcy chwalili się czynszami wpływającymi od firmy, która zarządza termami i ogłosili sukces. Krytycy zwracają jednak uwagę, że inwestycja stała się przyczyną zadłużenia miasta, a na początku roku pojawiły się informacje, że termy zalegają w opłatach za wodę i odprowadzanie ścieków.

Budowa budziła ogromne emocje. Lotnisko regionalne w Szymanach koło Szczytna miało powstać w obszarze Natura 2000, a sens budowy portu lotniczego w lesie podważało wielu ekspertów. Z pomocą dotacji unijnej projekt został jednak zrealizowany i w 2015 r. oficjalnie zakończono budowę. Obecnie zdania na temat tego, czy lotnisko to sukces, czy jednak kosztowny zbytek, nadal są podzielone. Z Szyman można dolecieć m.in. do Wielkiej Brytanii oraz Niemiec, ale koszt funkcjonowania tego lotniska oceniany jest na 30 mln zł rocznie.

Wydawało się, że jest na wyciągnięcie ręki. Jednak  prowadzone przed laty działania planistyczne w wyniku protestów mieszkańców gminy Dywity zakończyły się fiaskiem. Sprzeciwiali się oni przebiegowi drogi przez tzw. Zieloną Dolinę Wadąg-Łyna.

Paradoksalnie, to właśnie mieszkańcy Dywit najboleśniej odczuwają skutki tamtych decyzji, bo obwodnica nie powstała, nie powstała też nowa droga dojazdowa do Olsztyna, o którą kierowcy od dawna proszą.

Do dawnych projektów nie ma jednak już powrotu, bo rezerwa terenu pod drogę została w części zabudowana. Ostatnie historyczne postępowanie dotyczące jednego z dawnych wariantów obwodnicy zostało wygaszone przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w styczniu, więc prace przygotowawcze trzeba by zacząć w zasadzie od początku.

Dzisiaj Jezioro Długie i jego otoczenie jest dla niektórych wzorem tego, jak należy wykorzystywać w rozsądny sposób zasoby natury. Kiedyś jednak był to przedmiot ogromnego sporu z mieszkańcami.

Poszło o wycinki drzew i plany budowy betonowego mostu w miejsce dawnego, drewnianego. Ostatecznie udało się doprowadzić do kompromisu, w wyniku którego most jest betonowy, ale otrzymał drewnianą okładzinę. Ograniczono także skalę wycinek i zaplanowano nawierzchnię naturalną na znacznej części trasy wokół Jeziora Długiego.

Poszerzenie tej ulicy kosztem pięknego drzewostanu podzieliło mieszkańców. Część z nich uważała, że budowa tak szerokiej ulicy kosztem przyrody i chodników przyniesie więcej złego niż dobrego. Co innego wielu kierowców. Oni chcieli szerokiego i wygodnego dojazdu.

Kością niezgodny były też ekrany dźwiękochłonne. Pierwotny projekt zakładał, że staną one - co zaskakujące - nawet na pasie rozdzielającym pasy ruchu. Ostatecznie projekt udało się nieco poprawić, a droga została zrealizowana.

Dziś nie wszyscy już pamiętają, że gdy sztandarowa olsztyńska inwestycja zaczynała się, budziła wiele kontrowersji ze strony miłośników przyrody. Niektórzy byli wręcz przerażeni widząc w trakcie budowy betonowe konstrukcje powstające w nowym Centrum Rekreacyjno-Sportowym Ukiel. Bali się także o drzewa.

Ostateczny efekt okazał się jednak bardzo dobry, a przy tym nowe obiekty wkomponowały się świetnie w otoczenie. Niepokój wzbudza natomiast to, że powstających nad wodą hoteli i budynków może być z czasem zbyt dużo. W efekcie stosunkowo niewielkie jezioro może nie udźwignąć tej presji.

To jedna z największych inwestycji ostatnich lat na Warmii i Mazurach. Kosztem ok. miliarda złotych w Biskupcu została zbudowana przez Austriaków fabryka płyt wiórowych. Najwięcej emocji wzbudzała kwestia zanieczyszczeń i tego, w jaki sposób ich wpływ na okolicę zostanie zminimalizowany. Przedstawiciele Eggera zapewniają, że fabryka w Biskupcu korzystać będzie z tego samego systemu oczyszczania - zgodnego z przepisami unijnymi - co wszystkie inne fabryki koncernu. Mieszkańcy uważają, że jest inaczej i na pewno standardy zachodnioeuropejskie nie będą spełnione, a spalane resztki produkcyjne będą ich truły.

Choć fabryka powstała, to nadal nie udało się uruchomić jej produkcji i przekonać części przeciwników. Jedni twierdzą, że chodzi ekologię, inni wskazują na obawy konkurencji, której austriacka firma produkująca płyty do produkcji mebli, mogłaby zagrozić.

Budowa hotelu tuż przy zamku biskupów warmińskich była pomysłem kontrowersyjnym. Forsowały ją władze województwa z ówczesnym marszałkiem Jackiem Protasem na czele. Dyrektor Muzeum Warmii i Mazur, Janusz Cygański nie chciał dopuścić do rozbudowy części, w której miał powstać hotel, i budowy parkingu tuż przy murach zamku zwanego "Wawelem Północy". W sprawę angażowali się obrońcy zabytków i miłośnicy historii.

Ostatecznie wygrał biznes i powstał tam hotel. Projekt uzyskał dofinansowanie unijne. Dyrektor Janusz Cygański wkrótce po tym został zwolniony ze stanowiska, na którym podlegał marszałkowski Protasowi. 

Ten spór w 2016 roku o mało nie doprowadził do rozbicia koalicji rządzącej Olsztynem. Miasto chciało zablokować budowę 10-kondygnacyjnych bloków po jednej stronie ul. Żołnierskiej, naprzeciwko olsztyńskiego Obserwatorium Astronomicznego. Inwestycja zagroziłaby istnieniu placówki. Obserwacje z obiektu, który mieści się w dawnej, mierzącej 23 metry wieży ciśnień, mogłyby się stać wręcz niemożliwe, bo wieżowce zasłoniłyby dużą część południowego nieba, gdzie dla astronomów dzieje się najwięcej. 

Władze Olsztyna chciały uniemożliwić powstanie tak wysokich budynków poprzez zapisy w planie zagospodarowania. Sprawa zdominowała wtedy jedno z posiedzeń rady miasta i doprowadziła do sporu politycznego, który podzielił nawet koalicję w ratuszu. 

Ostatecznie bloki powstają, ale w zmienionej formie - od strony ulicy są niższe niż pierwotnie deweloper planował.

Mało kto już pamięta jak wielkie emocje towarzyszyły w roku 2005 i 2006 roku inwestycji lotniczej na Dajtkach. Mieszkańcy obawiali się, że 850-metrowy asfaltowy pas zaburzy ich spokój. Władze lotniska, a także miasta przekonywały, że będzie to otwarcie Olsztyna na świat. Mieszkańcy próbowali zahamować inwestycję poprzez protesty i na drodze administracyjnej - bezskutecznie.

Ostatecznie okazało się, że lotnisko po rozbudowie nie jest specjalnie dokuczliwe, ale nie stało się także przysłowiowym "oknem na świat". Jest za to kolejny spór: tym razem o wycinkę drzew na osi pasa startowego.

W tym przypadku wszystko szło dobrze i ludzie marzyli o reaktywacji tramwajów do momentu, kiedy okazało się, że rzeczywiście jest szansa na budowę nowej linii tramwajowej w Olsztynie. Spory dotyczyły kształtu trasy, a nawet samego środka transportu, bo niektórzy chcieli przeforsować system translohr oparty na jednej prowadnicy i oponach. Przy tej okazji działalność zainaugurowało Forum Rozwoju Olsztyna, które zaproponowało trasę przez Stare Miasto i Kortowo.

Temu projektowi kontrowersje towarzyszyły w zasadzie na każdym etapie inwestycji. Także kolejna rozbudowa, a więc II etap inwestycji, budzi emocje, bo obecnie wielu kierowców obarcza tramwaje winą za korki w Olsztynie.

Zwana też przez przeciwników po prostu spalarnią śmieci. Ta inwestycja ma sprawić, że Olsztyn będzie mógł przerabiać śmieci na tzw. paliwo alternatywne i produkować z niego ciepło oraz energię elektryczną.

Pomysł ma jednak niewielką grupę krytyków, która konsekwentnie próbuje storpedować inwestycję. Zarzucają jej, że spalanie odpadów fatalnie odbije się na jakości powietrza. W efekcie Prawo i Sprawiedliwość - bo to z tego środowiska pochodzą głosy krytyki, co zaskakujące, bo nie jest to partia wrażliwa na problemy ochrony środowiska - "utrąciło" możliwość skorzystania z pieniędzy Polskiego Funduszu Rozwojowego, jako wsparcie dla tej inwestycji.

Obecnie miasto szuka prywatnego partnera, który wsparłby finansowo to przedsięwzięcie.

A oto i najnowszy spór. Od wielu tygodni słyszymy o konflikcie dotyczącym przebiegu trasy S16 w przez Krainę Wielkich Jezior Mazurskich. Wszystko za sprawą prezentacji wariantów przygotowanych na zlecenie drogowców.

Projektanci zaproponowali trzy możliwe trasy warianty S16, która stanowi kręgosłup komunikacyjny Warmii i Mazur, prowadząc z zachodu na wschód regionu. Dwa pierwsze są zbliżone do obecnej trasy "szesnastki" i zakładają budowę mostu przez południową część Jeziora Tałty, tuż koło Mikołajek. Trzeci zaś, tzw. "C" prowadzi bardziej na północ od obecnej drogi nr 16 i wiąże się z budową dwóch mostów nad jeziorami - Juksty koło Mrągowa i Tałty - niedaleko Rynu. 

Plany wzbudziły ogromne zaniepokojenie mieszkańców i mazurskich gmin, a w ramach akcji Ratujmy Mazury zbierane są podpisy przeciwko tej inwestycji.

Przedstawiciele PiS, podobnie jak drogowcy z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, są jednak zdeterminowani budować drogę. Co innego władze województwa. One są w rozterce - popierają inwestycję S16, choć w przyjętym stanowisku nie zaznaczyli wprost, że w przebiegu zaproponowanym przez GDDKiA

PKP forsuje budowę nowego dworca Olsztyn Główny, a organizacje społeczne domagają się ochrony i remontu obecnego gmachu. Dlatego starają się o jego wpisanie do rejestru zabytków.

Spór przeniósł się także dla mieszkańców. Niektórzy chcą burzyć "PRL-owski relikt", inni wskazują, że to dobra architektura, który z powodzeniem może służyć jeszcze kilkadziesiąt lat, a nowa na pewno nie będzie lepsza, bo obecnie budowane dworce mają sporo mankamentów.