Top 10 najbardziej znienawidzonych ogrodzeń Olsztyna

Jeden z najbarwniejszych - i to dosłownie - przypadków zastosowania ogrodzenia, a konkretnie słynnych olsztyńskich żółtych barierek. W 2008 roku podzieliły one klientów społemowskiej Niezapominajki i Biedronki przy ul. Jagiellońskiej. Wszystko dlatego, że korzystający z większego parkingu należącego do Społem, robili zakupy w konkurencyjnym dyskoncie obok. Trzeba było dać temu tamę i przedstawiciele spółdzielni okazali się bardzo stanowczy. Choć ucierpieli klienci jednej i drugiej sieci, to płot, który wyrósł pomiędzy sklepami okazał wielką atrakcją. Od momentu jego ustawienia powszechnym stał się widok objuczonych siatkami i reklamówkami ludzi przeciskających się w ekwilibrystyczny sposób pod barierkami.

To na szczęście historia z happy endem jednak swego czasu był naprawdę ostro i gorąco. W grudniu 2009 roku drogowcy zlikwidowali przejście przez ale Piłsudskiego przy ówczesne Alfie. Była to odpowiedź na wniosek drogowców, którzy uznali, że dla bezpieczeństwa pieszych i płynności ruchu należy ustawić tu kolejną sygnalizację. Zrobili to po tym, jak młody kierowca potrącił śmiertelnie staruszka przechodzącego przez pasy. Prezydent uznał, że nie można stawiać świateł tak blisko poprzednich i nakazał likwidację przejścia. Dzięki temu zebrę przegrodził stosowny płotek. Pieszym pozostawały dwa wyjścia: ci odważniejsi i bardziej wysportowani skakali przez ogrodzenie, pozostali musieli nadrabiać kilkaset metrów i kląć szpetnie pod nosem na los, który im zgotowano.

Urzędnicy przez długi czas forsowali budowę w tym miejscu przejścia podziemnego. Na szczęście do tego nie doszło, a wraz z tramwajową inwestycją na Piłsudskiego wróciło to, i kilka innych przejść bez sygnalizacji Zniknął też koszmarny płotek.

Ekrany dźwiękochłonne - to specyficzna forma ogrodzenia. Mają nas oddzielać nie tyle od ludzi, co od hałasu i związanych z nim uciążliwości. Szopuł w tym, że czasami budowane są w zaskakujących miejscach i niemiłosiernie szpecą widok. Warto tu od razu przypomnieć o planach budowy ekranu na pasie środkowym przegradzającym ulicę Bałtycką. Brzmi absurdalnie? Taki właśnie był projekt i dosłownie w ostatniej chwili został zmieniony na bardziej normalny, co nie znaczy, że idealny. Dziwne wrażenie robią też ekrany stawiane przy niektórych budynkach - choćby przy koszarowcach na ul. Artyleryjskiej. Skutecznie zasłoniły one okna. Nie pomogły protesty i fakt, że właścicielka walczyła o to, żeby nie odgradzać jej budynków ekranami od świata...

W 2006 roku część skweru Andrzeja Wakara została ogrodzona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny. W zamkniętej części urzędnicy urządzili ogródek z wyszukaną roślinnością i starannie przystrzyżoną trawą. Nie pomogły nawet plany zagospodarowania mówiące o tym, że przestrzeń powinna być otwarta. Zgoda i tak została przez ratusz wydana. Apele do zdrowego rozsądku również nie poskutkowały. Sąd wie lepiej: pod budynkiem dawnej rejencji mieli załatwiać potrzeby fizjologiczne i wymiotować miłośnicy alkoholu, a przez okna sal rozpraw zaglądać postronni obserwatorzy. Metalowe ogrodzenie brutalnie przegrodziło przestrzeń pokazując przy okazji sposób myślenia urzędników o mieszkańcach Olsztyna...

To historia całkiem świeża. W 2014 roku parafia św. Jakuba, która wybudowała Dom Pielgrzyma postanowiła je ogrodzić. Oczywiście ze względów bezpieczeństwa i po to, by uniknąć wizyt nieproszonych gości. Na rozpoczęte prace nie było stosownych zezwoleń, ale proboszcz zapewniał, że odtwarza tylko istniejące niegdyś ogrodzenie.

Szkopuł w tym, że budowany płot uniemożliwił poprowadzenie zaprojektowanego przejścia przez planty miejskie u stóp katedry. Ścieżkę zaprojektowano na gruntach parafialnych. Miasto naciskało na udostępnienie przejścia, a konflikt stawał się dość ostry i prezydentowi Piotrowi Grzymowiczowi dostało się za to nawet z ambony. Ostatecznie spór udało się zażegnać - miasto w zamian za 1,5 metrowy pasek na przejście oddało inny teren plant.

Kompromis trudno jednak uznać za zwycięski, bo ogrodzenie i tak pozostało jako widomy dowód na to, że zarówno świeccy jak i duchowni bez płotu obyć się nie mogą.

Jeszcze kilka lat temu zwyciężyłyby one bezapelacyjnie w naszym rankingu. Wydawałoby się, że nic nie jest w stanie powstrzymać tej ekspansji, a żółte konstrukcje wdzierały się niemal wszędzie. Przedsmak tego estetycznego zjawiska zaprezentowaliśmy przy okazji przypomnienia sprawy "zasieków" między Biedronką oraz Społem. Jednak żółta barierka to zjawisko daleko wykraczające ponad tego rodzaju płotki anegdoty. To specyficzny stan umysłu.. Swego czasu w Olsztynie w imię bezpieczeństwa i regulowania ruchu pieszego oraz kołowego były ustawiane całe szpalery tych wesolutkich, żółtych mebli miejskich. Setki metrów barier odgradzały ulice od pieszych, rowerzystów od trawników, a trawniki od chodników i skwerków. Pomysłowość jaką przejawiali w tym względzie drogowcy udzielała się nawet mieszkańcom, którzy ochoczo wykorzystywali olsztyńskie barierki jako siedziska, stojaki rowerowe albo trzepaki...

Dzisiaj, jakby wstydliwie, barierki się wycofują, a jeżeli już gdzieś są ustawiane, to raczej zakamuflowane czarną farbą...

Tutaj, przynajmniej w teorii, powinno być udostępnione przejście przy brzegu. Życie nie chce się jednak dostosować do oczekiwań. W Olsztynie mieliśmy już spór o ścieżkę przegrodzoną przy okazji budowy "apartamentowców" nad jez. Ukiel (na szczęście ostatecznie udrożnioną), czy wieloletni konflikt o ogólnodostępne zejście do Łyny przy ul Bloka na Brzezinach. Tutaj także udało się je ostatecznie je wywalczyć.

Korzystając z nadchodzącej wiosennej aury spróbujmy jednak przejść się dookoła brzegów jeziora Ukiel. Okazuje się, że nadal jest to problemem, a wręcz niemożliwością, a prywatni właściciele hoteli i restauracji najchętniej chcieliby zachować brzeg tylko dla siebie...

Ogrodzenie amfiteatru drażni od lat i wreszcie - przynajmniej na jakiś czas - ma zostać zdemontowane. Warto jednak zaznaczyć, że zaczęło się bardzo obiecująco. Amfiteatr na 1300 miejsc został oddany do użytku w 2008 r. Wydało się, że to spełnienie marzeń olsztynian. Marek Marcinkowski, ówczesny dyrektor MOK, wyjaśniał, że specjalnie wybrano demontowane ogrodzenie, żeby nie szpeciło otoczenia, kiedy nie ma koncertów. Szybko jednak okazało się, że demontaż wymaga dużego nakładu pracy. Amfiteatr bez ogrodzenia byłby natomiast, zdaniem administratorów, narażony na dewastację. Prowizorka okazała się na tyle trwała, że od lat nikt nie próbował jej nawet rozkręcić.

To jednak nie kończy problemu. Kilka razy były czynione próby zastąpienia płotu inną, mniej szpetną i łatwą do usunięcia konstrukcją. Ostatecznie jednak nie udało się znaleźć pieniędzy. Dopóki to się nie stanie, dopóty będziemy narażeni na widok aluminiowej konstrukcji skutecznie psującej pejzaż z widokiem na zamek. Może tym razem miasto pójdzie za ciosem uda się przezwyciężyć tę niemoc?

Niepozorne, ale zatruwają życie i ciągle się mnożą. Tutaj w zasadzie trudno mówić o konkretnym przypadku, należałoby mówić o zjawisku. Polega ono na tym, że właściciele gruntu: deweloprzy, spółdzielnie, prywatni przedsiębiorcy niemal bez opamiętania grodzą swój teren. Powody są najrozmaitsze: tłumaczą się względami bezpieczeństwa, zajmowaniem parkingów przez obcych, czy po prostu chęcią odgrodzenia się od uciążliwych sąsiadów. Płoty powstają na starych osiedlach i wokół dopiero powstających, dzielą na pół parkingi, trawniki, przecinają chodniki. Na dodatek co jakiś czas zaskakują nas kolejne ogrodzenia, które wydłużają drogę do szkoły, pracy na przystanek, czy do sklepu... Taki historie niemal każdy olsztynianin zna z autopsji.

Czy jednak wędrując wśród kolejnych płotów, parkanów, szukając furtek i dobijając się do bram rzeczywiście czujemy się bezpieczniejsi?

PRZEMYSŁAW SKRZYDŁO

To więcej niż mur, przegroda, budowla. To symbol słabości i braku siły przebicia. Okazuje się, że nie ma mocnych, żeby z centrum stolicy miasta wojewódzkiego wyprowadzić areszt, a co za tym idzie usunąć mur zdobiący reprezentacyjną al. Piłsudskiego. Powstają i upadają rządy, ugrupowania, radni i posłowie. Nie ma jednak nikogo na tyle mocnego, by pozbyć się aresztu. Dzisiaj wydaje się to zadaniem dalece trudniejszym niż lot na Marsa. To świadczy o (nie)skuteczności polityków lokalnych, ale także o znaczeniu Olsztyna dla władz centralnych. No cóż... łatwiej krytykować tramwaje niż obiecać wyprowadzkę aresztu.

Istnieje realne niebezpieczeństwo, że jeszcze długie dziesiątki lat będziemy podziwiali "udekorowany" reklamami mur nad którym dumnie górują wieżyczki strażnicze.

ROBERT ROBASZEWSKI