21 stycznia. "Rzeczpospolita" opisała historię urzędniczki olsztyńskiego ratusza, która opowiedziała dziennikarzowi, że gdy była w zaawansowanej ciąży, prezydent Olsztyna Czesław Małkowski przyjechał do jej domu i ją zgwałcił. Kobiet, które zdecydowały się powiedzieć o niestosownym zachowaniu Małkowskiego było więcej. Olsztyn przeżył szok. Informacja odbiła się echem w całym kraju.
Tego samego dnia prezydent zwołał konferencję prasową, podczas której wszystkiemu stanowczo zaprzeczył. Powiedział też, że publikacja w gazecie to zemsta nieprzychylnych mu osób. I poinformował, że złoży pozew przeciwko autorowi tekstu. Niedługo potem Platforma Obywatelska zerwała ratuszową koalicję z Małkowskim i wezwała go do ustąpienia ze stanowiska. Olsztyńska prokuratura wszczęła postępowanie w sprawie podejrzeń o molestowanie kobiet i gwałt na jednej z nich.
Fot. Tomasz Waszczuk / AG
Fot. Tomasz Waszczuk / AG
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
6 lutego. Postępowanie dotyczące seksafery zostaje przeniesione z Olsztyna do Prokuratury Okręgowe w Białymstoku. Decyzja o przekazaniu tego śledztwa ma rozwiać wątpliwości co do bezstronności olsztyńskich śledczych. A obawy odnośnie bezstronności pojawiały się z kilku powodów, m.in. dlatego, że miasto decyzją prezydenta przekazało olsztyńskiej prokuraturze nieruchomość, w której obecnie mieści się siedziba Prokuratury Rejonowej Olsztyn-Południe, że żona jednego z prokuratorów jest pracowniczką ratusza.
Prokurator okręgowy chcąc uniknąć podejrzeń o stronniczość 30 stycznia złożył do Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku wniosek o przeniesienie tego postępowania poza okręg olsztyński. Prokurator apelacyjny przychylił się do niego. Z tych samych powodów poza olsztyński okręg została przekazana - do Prokuratury Okręgowej w Łomży - sprawa, w której śledczy badali pięć wątków dotyczących niegospodarności prezydenta Olsztyna.
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
Fot. Tomasz Waszczuk / AG GWL OLSZ WT080121
28 lutego. O świcie policja wyprowadziła Czesława Małkowskiego z mieszkania i przewiozła do ratusza. W prezydenckim gabinecie policjanci przez kilka godzin zabezpieczali dokumenty. O godz. 10.10 funkcjonariusze wybiegli z Małkowskim z gabinetu. Pracownicy ratusza, a także petenci, będący akurat w urzędzie, byli kompletnie zaskoczeni, widząc biegnących policjantów z prezydentem, a za nimi dużą grupę dziennikarzy.
Przy tylnym wejściu z ratusza na Małkowskiego czekał radiowóz, którym przewieziono go do Białegostoku. Następnego dnia śledczy przedstawili prezydentowi zarzuty, ale - z uwagi na dobro śledztwa - nie zdradzili o co go podejrzewają. Mówili tylko ogólnie, że chodzi o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. Sąd Rejonowy nie zdecydował się, żeby tymczasowo aresztować prezydenta, ale zawiesił go w pełnieniu obowiązków służbowych.
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
14 lutego. Sensacja. Sąd Okręgowy uznał jednak, że zarzuty postawione Czesławowi Małkowskiemu są zbyt poważne, by prezydent dalej był na wolności i zadecydował, że trzeba go aresztować na trzy miesiące. - O wydaniu takiego postanowienia zadecydowała przede wszystkim poważna ranga zarzutów postawionych podejrzanemu i ewentualna surowa kara, a także obawa matactwa - tłumaczył Antoni Tokarzewski, rzecznik sądu okręgowego. Wieczorem Czesław Małkowski został ponownie zatrzymany.
9 czerwca. Sąd Rejonowy przychylił się do wniosku prokuratury i przedłużył Czesławowi Małkowskiemu areszt o kolejne trzy miesiące. Decyzja ta zapadła podczas posiedzenia niejawnego. Jednak było wiadomo, że prokuratura wniosek o dłuższy areszt uzasadniała tym, że nadal istnieje obawa mataczenia w sprawie, a przestępstwa, o które prezydent jest oskarżony, są zagrożone wysoką karą. W tym czasie funkcję prezydenta przejął wiceprezydent Tomasz Głażewski, który zapowiadał, że poda się do dymisji, gdyby Małkowski po wyjściu z tymczasowego aresztowania wrócił do pracy w ratuszu.
26 sierpnia. Rada Miasta Olsztyna podjęła uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania Czesława Małkowskiego ze stanowiska prezydenta. "Za" głosowało 19 radnych, "przeciw" była tylko jedna osoba. Wcześniej wniosek o odwołanie prezydent złożyli radni Platformy Obywatelskiej uzasadniając go tym, że "(...) sytuacja jest dla miasta, słynącego dotychczas z walorów turystycznych i przyrodniczych, złą reklamą niesprzyjającą jego rozwojowi i prestiżowi w kraju oraz za granicą".
26 września. Sąd Okręgowy uchylił areszt Czesławowi Małkowskiemu i zamienił go na dozór policyjny. Prezydent został także zawieszony w czynnościach służbowych, dostał zakaz opuszczania kraju i kontaktów z pokrzywdzonymi. Sąd utajnił uzasadnienie tej decyzji. - Sąd uznał, że istnieją rysy na wiarygodności kobiety oskarżającej prezydenta o gwałt - próbowała przekonywać Aleksandra Skórowska, prawniczka Małkowskiego. Drugi z jego obrońców, mec. Ryszard Afeltowicz dodał: - Sędziowie podzielili nasze argumenty. Uznali, że nie ma obawy matactwa, jest natomiast coraz więcej wątpliwości co do wiarygodności świadków.
Adam Kozub, rzecznik prokuratury w Białymstoku, podkreślał natomiast, że śledztwo wciąż trwa: - To jeszcze nie jest wyrok, a zastosowanie środków zapobiegawczych świadczy o tym, że zachodzi duże prawdopodobieństwo popełnienia zarzucanych czynów.
16 listopada. Olsztyn staje się pierwszym miastem wojewódzkim w Polsce, którego mieszkańcy odwołali prezydenta w referendum. Za odwołaniem prezydenta głosowały 24 843 osoby, przeciw było 18 348. Wyborcy popierający Małkowskiego (na zdjęciu głosuje w swojej komisji obwodowej) stanowili większość tylko w 21 obwodach spośród 94 komisji, które są w Olsztynie. Do urn poszło 43,6 tys. olsztynian, a to oznaczało, że frekwencja wyniosła 32,4 proc. Tymczasem żeby głosowanie było ważne wystarczyło, by głosy oddało 35,3 tys. mieszkańców. Rządy w ratuszy przez kilka kolejnych miesięcy sprawował jako komisarz Tomasz Głażewski.
15 lutego. Przedterminowe wybory prezydenckie. Piotr Grzymowicz pokonał pięciu rywali (Jerzego Szmita, Danutę Ciborowską, Krzysztofa Krukowskiego, Krzysztofa Kacprzyckiego i Bogusława Rogalskiego) - na zdjęciu wszyscy w czasie debaty w redakcji Gazety Wyborczej Olsztyn - i wygrał pierwszą turę wyborów, ale konieczna była druga tura, bo nikt nie przekroczył progu 50 proc. głosów. Termin kolejnego głosowania ustalono na 1 marca.
Fot. Przemysław Skrzydło / AG
1 marca. Dni poprzedzające drugą turę wyborów prezydenta Olsztyna nie były już tak spokojne jak tygodnie przed pierwszą turą. Platforma niemal od razu zaatakowała Grzymowicza wypominając mu nie tylko kilkuletnią współpracę z Małkowskim, ale także zarzuciła złe prowadzenie inwestycji, gdy u boku Małkowskiego był wiceprezydentem Olsztyna. Na niewiele to się jednak zdało. Grzymowicz w dogrywce pokonuje zdecydowanie Krzysztofa Krukowskiego, kandydata PO i zostaje prezydentem Olsztyna (na zdjęciu z arbuzem, co nawiązywało do wypowiedzi Janusza Palikota, który będąc w Olsztynie jeszcze jako polityk PO powiedział, że Grzymowicz jest jak arbuz, z wierzchu zielony - jako polityk PSL, a w środku czerwony - jako dawny działacz SLD).
Fot. Tomasz Waszczuk / AG
Grudzień. Śledztwo w sprawie byłego prezydenta, zamiast zbliżać się do końca, zostaje zawieszone, i to na 10 miesięcy. Wcześniej było ono już kilka razy przedłużane. Białostoccy prokuratorzy za każdym razem tłumaczyli, że nie mogą zamknąć postępowania, dopóki nie dostaną dwóch opinii od biegłych z zakresu seksuologii i psychologii z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pierwsza z nich miała dotyczyć byłego prezydenta, druga urzędniczki, która oskarżyła Małkowskiego o gwałt. Gdy w połowie 2009 r. były już gotowe, śledczy z Białegostoku nie chcieli ich ujawnić. Stwierdzili natomiast, że dokumenty przygotowane przez biegłych są niewystarczające. W takiej sytuacji prokurator prowadzący sprawę zdecydował o powołaniu nowych biegłych z zakresu psychologii z krakowskiego Instytutu Ekspertyz Sądowych.
11 stycznia. Po wielomiesięcznym łomżyńskim śledztwie rozpoczął się za to proces Czesława Małkowskiego nie w sprawie seksafery, a związany z oskarżeniem o przekroczenie uprawnień i działanie na szkodę miasta. Zarzut dotyczył umarzania i odraczania przedsiębiorstwu Polmozbyt płatności za użytkowanie wieczyste terenu za 2006 r. Firma wystąpiła o to do ratusza. Małkowski poprosił więc o opinię swoich urzędników. Skarbnik magistratu wniosek zaopiniował negatywnie, a szefowie wydziału geodezji uznali, że nie ma podstaw, aby umorzyć część opłaty. Małkowski pomimo tego umorzył 40 tys. zł. Tyle mogła wynieść strata miasta.
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / Agencja Gazeta
27 stycznia. Sąd po zażaleniu Czesława Małkowskiego uchylił decyzję prokuratury o zawieszeniu śledztwa ws. seksafery. Profesor Piotr Kruszyński, karnista z Uniwersytetu Warszawskiego w rozmowie z ?Gazetą? decyzję olsztyńskiego sądu o uchyleniu zawieszenia śledztwa określił wówczas jako bardzo dobrą. - Brawo dla sądu, bo tym samym dał wyraz sprzeciwu wobec patologii, jaką jest w Polsce przeciąganie postępowań. Prowadzenie takiej sprawy już dwa lata to paranoja. W normalnie funkcjonujących krajach to byłoby niemożliwe. Takie postępowania trwają co najwyżej kilka miesięcy - mówił.
29 marca. Sąd Rejonowy w Olsztynie uniewinnił Czesława Małkowskiego z zarzutu przekroczenia uprawnień i działania na niekorzyść miasta. W czerwcu Sąd Okręgowy podtrzymał wyrok uniewinniający Małkowskiego od tego zarzutu .
Listopad. Czesław Małkowski zdecydował się na start w wyborach na prezydenta Olsztyna (na zdjęciu poniżej na konferencji, w czasie której ogłosił swoją decyzję). W trakcie kampanii wyborczej nieustannie zapewniał o swojej niewinności. Kiedy podczas konferencji prasowych zapytaliśmy go, czy może zaręczyć, że nie zrobił niczego, co w oczach mieszkańców mogło narazić urząd prezydenta na szwank, odpowiedział: - Możemy mówić o ?syndromie Billa Clintona?, ale o niczym więcej - wyjaśnił Małkowski. - [W jego postępowaniu] nie było niczego niezgodnego z prawem, a były amerykański prezydent jeździ teraz po świecie z wykładami.
Małkowski zaskakująco wygrał pierwszą turę wyborów przed Piotrem Grzymowiczem.
Fot. Tomasz Waszczuk / Agencja Gazeta
Grudzień. Po pierwszej turze wyborów przeciwnicy Czesława Małkowskiego zmobilizowali się. Ci, którzy nie chcieli prezydentury ?olsztyńskiego Billa Clintona?, na którym ciążą prokuratorskie zarzuty, głośno wyrażali swoją dezaprobatę, a Piotr Bałtroczyk apelował do mieszkańców Olsztyna: - ?Nie głosujcie na Czesława Małkowskiego?.
Apele przyniosły efekt. Piotr Grzymowicz wygrał wybory i został ponownie prezydentem Olsztyna. Swój głos oddało na niego ponad 30 tys. mieszkańców, czyli 53,28 proc., którzy poszli do urn. Natomiast jego konkurent Czesław Małkowski otrzymał niewiele ponad 27 tys. głosów, czyli 46,72 proc. Małkowski został jednak po wyborach radnym olsztyńskiej rady miasta (poniżej zdjęcie z sesji rady miasta, na której został zaprzysiężony).
Fot. Przemysław Skrzydło / Agencja Gazeta
1 lutego. Po 1105 dniach od wybuchu seksafery białostocka prokuratura przesłała do olsztyńskiego sądu akt oskarżenia przeciwko byłemu prezydentowi Olsztyna. Zawarto w nim cztery zarzuty i wymienione cztery kobiety, które zdaniem prokuratury zostały pokrzywdzone przez eksprezydenta. O treści zarzutów śledczy mówili bardzo ogólnie. Podali tylko, że chodzi o przestępstwa, które polegają na zgwałceniu, usiłowaniu zgwałcenia, doprowadzeniu do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej poprzez nadużycie stosunku zależności służbowej oraz uporczywego naruszania praw pracowniczych. Czesław Małkowski - zdaniem prokuratury - miał się dopuścić tych czynów w okresie od 2001 do 2007 roku.
Maj. Sąd Okręgowy wyłączył 50 olsztyńskich sędziów z rozpoznawania sprawy, w której były prezydent Olsztyna jest oskarżony m.in. o gwałt. W uzasadnieniu sąd przytoczył jeden z argumentów zawartych we wnioskach o wyłączenie olsztyńskich sędziów, złożonych przez jedną z pokrzywdzonych kobiet oraz prokuratora. Chodziło o to, że Czesław Małkowski był oceniany przez mieszkańców Olsztyna w referendum, którego przyczyną było przedstawienie mu zarzutów w związku z tzw. seksaferą. W tym głosowaniu, mogli wziąć udział sędziowie. - Nie sposób wykluczyć, że mogło to wywołać u nich określoną postawę wobec osoby, którą mieliby teraz sądzić. Nie bez znaczenia jest też fakt, że sędziowie złożyli oświadczenia o słuszności tych wniosków - tłumaczyła sędzia Danuta Hryniewicz. Sąd postanowił również, że były prezydent będzie sądzony w Sądzie Rejonowym w Ostródzie.
21 października. Po prawie czterech latach od wybuchu seksafery rozpoczyna się proces Czesława Małkowskiego. Już wtedy nikt nie ma wątpliwości, że na wyrok trzeba będzie poczekać wiele miesięcy, ponieważ sam prokurator wystąpił o przesłuchanie aż 147 świadków. Na początku rozprawy sąd zdecydował, że proces będzie się toczył za zamkniętymi drzwiami. Po jej zakończeniu obrońca byłego prezydenta Olsztyna poinformował dziennikarzy, że jego klient nie przyznał się do zarzutów odczytanych mu przez prokuratora i złożył wyjaśnienia.
Fot. Przemysław Skrzydło / Agencja Gazeta
24 listopada. Przed ostródzkim sądem zeznawała pierwsza z kobiet pokrzywdzonych w olsztyńskiej seksaferze. Jak można się było domyślać nie chciała rozmawiać z dziennikarzami. Zaskoczeniem było natomiast to, że zaraz po rozpoczęciu rozprawy z sądu wyszedł Czesław Małkowski. Został tylko jego obrońca. A stało się tak, bo pokrzywdzona poprosiła sąd o umożliwienie jej swobodnej wypowiedzi bez obecności oskarżonego.
Czerwiec. Seksafera stanęła w martwym punkcie. Okazało się wówczas, że przez ostatnie miesiące procesu byłego prezydenta jego obrońcy nie mogli zadać pytań głównej pokrzywdzonej, bo kobieta, która oskarża Czesława Małkowskiego (Na zdjęciu poniżej na korytarzu ostródzkiego sądu) o zgwałcenie, nie stawiała się przed sądem. Za jedną nieusprawiedliwioną nieobecność na rozprawie sąd ukarał ją nawet grzywną w wysokości 1 tys. zł. Jednak po kilku tygodniach proces ruszył do przodu, ponieważ kobieta stawiła się na wyznaczone terminy rozpraw.
Fot. Przemysław Skrzydło / Agencja Gazeta
Październik. Mija rok od rozpoczęcia procesu. Sąd zdążył przesłuchać już około 60 ze 147 świadków wskazanych przez prokuraturę. W tym czasie zostały wyznaczone 33 terminy rozpraw, z których pięć z różnych przyczyn się nie odbyło. Sądowi udało się też przesłuchać wszystkie pokrzywdzone kobiety. Ale wtedy wyszło na jaw, że w sprawie tej zostanie przygotowana nowa opinia biegłych, która ma dotyczyć głównej pokrzywdzonej w tej sprawie. Stało się to konieczne z uwagi na wyłączenie jednej z biegłych, która znajdowała się w poprzednim zespole opiniującym. Sąd zdecydował, że sprawę przeanalizuje teraz zespół biegłych z Poznania. W jego skład wchodzi dwóch lekarzy o specjalizacji z zakresu psychologii i seksuologii oraz jeden psycholog.
Fot. Przemysław Skrzydło / Agencja Gazeta
W tym samym czasie ma miejsce premiera filmu "Miłość", która okazuje się jednym z najważniejszych wydarzeń Warszawskiego Festiwalu Filmowego. Sławomira Fabickiego, reżysera filmu zainspirowała obyczajowa afera w olsztyńskim ratuszu. - Przeczytałem reportaż Lidii Ostałowskiej w "Dużym Formacie" [czwartkowym dodatku do "Gazety Wyborczej" - red.] pod tytułem "To się stało mojej żonie", w którym z punktu widzenia męża opisana jest sprawa domniemanego molestowania przez prezydenta pracownicy ratusza - opowiadał Fabicki w radiowej "Jedynce". - I to mnie szalenie zainteresowało. Co takiego się może dziać z mężczyzną, kiedy taki problem dotyka jego żony i jego. I od tego właściwie wyszedłem.
Film nie spodobał się niektórym urzędnikom i radnym.
Kiedy możemy spodziewać się finału seksafery, czyli wyroku? Prawdopodobnie nie wcześniej niż pod koniec roku.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze