Zobacz, jak pięknieją kamienice. Wybierz z nich Miss

Remonty stały się możliwe z kilku powodów. Po pierwsze olsztyński ratusz kontynuuje tradycję, by co roku odłożyć w budżecie miasta ok. 1 mln zł na remonty zabytkowych budynków. W kilku przypadkach swoje dołożył Urząd Marszałkowski, dzieląc pieniądze z Unii Europejskiej na renowację zabytkowych obiektów. Z drugiej strony pochwała należy się właścicielom kamienic, głównie są to mieszkańcy skupieni we wspólnotach mieszkaniowych, którzy zaczęli przygotowywać projekty remontów i odkładać pieniądze na remont (na wsparcie z urzędu miasta czy marszałkowskiego mają szansę tylko te kamienice, których mieszkańcy dołożą się do remontu, a nie liczą tylko na pieniądze z budżetu ratusza lub UE). Wśród olsztyńskich kamienic są też takie, które nie dostały wsparcia ani z miasta, ani od marszałka, ale ich właściciele byli tak zdeterminowani, że zdecydowali się zaciągnąć kredyty w banku i odnowić swoją własność.

Renowacja zabytków ma różne oblicza. Dla jednych będzie to w pierwszej kolejności remont dachu czy klatek schodowych, dla innych osuszenie murów czy wymiana okien i drzwi, dla jeszcze innych przywrócenie pierwotnego wyglądu elewacji. Nie da się ukryć, że najbardziej efektowna i doceniana przez przechodniów oraz turystów jest renowacja elewacji.

Oczywiście nie każda renowacja wzbudza entuzjazm fachowców, niektórzy zwracają uwagę na błędy popełaniane przy pracach remontowych, na niedoróbki. Z drugiej strony, wszyscy właściciele kamienic, z którymi rozmawialiśmy opowiadają, że musieli dokładnie realizować zalecenia urzędników miejskiego konserwatora zabytków. Często roboty były przerywane przez konserwatora, gdy dopatrzył się nieprawidłowości. Inna sprawa, że odremontowane elewacje już zostały w kilku przypadkach oszpecone szyldami i reklamami zupełnie nie pasującymi do odnowionego wyglądu.

Prezentując przykłady odnowionych kamienic chcemy pokazać, że także w Olsztynie są sposoby, by zadbać o zabytkowe obiekty. A skoro mamy tyle dobrych przykładów wybierzmy z nich kamienicę, która po remoncie prezentuje się najlepiej. Najpierw zapraszamy do galerii odnowionych kamienic i budynków, a potem wybierzmy Miss Olsztyńskich Kamienic (wyremontowanych). Do plebiscytu nominowaliśmy dziesięć, najpiękniejszych - naszym zdaniem - obiektów.

Kamienica powstała około 1880 r. Pierwotnie była to typowa czynszówka z mieszkaniami na wynajem. Po II wojnie budynek przejął skarb państwa i urządzono w nim lokale komunalne. Ostatni właściciel przejął nieruchomość na własność sześć lat temu. Swoje miejsce znalazł tam m.in. sklep odzieżowy, restauracja i biura.

Różnice w wyglądzie kamienicy po remoncie są widoczne już na pierwszy rzut oka. Przed remontem elewacja była w kolorze białym, teraz jest piaskowa. W ten sposób idealnie nawiązuje do pobliskiej zabytkowej nieruchomości Miejskiego Ośrodka Kultury - kamienicy Naujacka. Nowy kolor to efekt badań konserwatorskich - taki kolor kamienica miała pierwotnie.

  Wyremontowana w latach 2007-1008 kamienica Naujacka to jedna z najbardziej znanych i rozpoznawalnych kamienic w mieście. Wzniósł ją w 1907 r. Otto Naujack, jeden z bardziej rzutkich w tamtych czasach inwestorów w mieście. Po wojnie mieścił się tu żłobek i dom pomocy społecznej. Po remoncie, gdy przeniósł się tutaj Miejski Ośrodek Kultury, przyjęła się jej nazwa "Kamienica Naujacka". Przeciwko tej nazwie wystąpiło kilka znanych w Olsztynie osób, w tym kilku historyków. - Trudno mi pojąć, że wynosi się na piedestał Niemca, a zapomina o zasłużonych Polakach - mówił Janusz Wierzyński, były dyrektor Biura Wystaw Artystycznych, jeden z autorów memoriału w sprawie nazwy kamienicy.

  Zbudował ją w latach 1901-1902 właściciel cegielni Juliusz Rautenberg. Trójkondygnacyjna kamienica z użytkowym poddaszem posiada od frontu występ mieszczący loggie, z arkadami opartymi na kolumnach. Po remoncie, który kamienica przeszła w 2009 r. jest jedną z najpiękniejszych przy ul. Dąbrowszczaków.

  Obecnie w kamienicy mieści się czterogwiazdkowy Hotel Dyplomat. Właścicielem terenów, gdzie stoi budynek był pod koniec XIX wieku przedsiębiorca Juliusz Rautenberg, właściciel cegielni. Po 1920 roku powstała tu siedziba polskiego konsulatu. Po wojnie najpierw na parterze powstała restauracja Smakosz, której nazwę na początku lat 70. zmieniono na Pod Samowarem. To właśnie dzięki restauracji, kawiarni, piwiarni (trudno dziś jednoznacznie określić, czym był Samowar, bo z biegiem lat dobra restauracja, zamieniła się w zwykłą mordownię), wielu mieszkańców uznawało to miejsce za jedno z kultowych w Olsztynie. I dlatego z taką uwagą śledziło przeciągający się remont kamienicy.

  Jedna z trzech kamienic należących kiedyś do Alberta Scholza, przedwojennego przedsiębiorcy budowlanego, ktory miał w okolicy kilka kamienic czynszowych. Przez ostatnie lata był tu internat Technikum Kolejowego, kilka lat temu - po likwidacji internatu - miasto przekazało kamienicę prokuraturze, którą ją gruntowanie wyremontowała.

Secesyjna kamienica wzniesiona na przełomie XIX i XX w. przez znanego olsztyńskiego przedsiębiorcę budowlanego, Ottona Naujacka, tego samego, który postawił jedną z najpiękniejszych kamienic w Olsztynie - przy ul. Dąbrowszczaków 3.

Odnowiona kilka lat temu ma wyjątkowo ciekawą historię. Kamienica przetrwała radzieckie "wyzwolenie" w 1945 r. tylko dlatego, że żołnierze Armii Czerwonej urządzili tu punkt opatrunkowy. Wokół wszystko zostało spalone.

Powstała na początku XX wieku. W jednym z pokoi mieszkania nr 4 od 1945 r. mieszkała poetka warmińska Maria Zientara-Malewska.

Plac Kazimierza Pułaskiego to dawny Moltke-Platz, nazwany tak na cześć Friedricha von Moltke, nadprezydenta Prus Wschodnich. Secesyjna kamienica z numerem 3, razem z sąsiednią czwórką zostały postawione na początku drugiej dekady XX w. Pełniła rolę kamienicy czynszowej. Trójka została zbudowana z myślą o zamożne części olsztyńskiej elity, dlatego jej standard był wysoki. Wysoki czynsz odstraszał jednak potencjalnych najemców, nawet wśród ważnych urzędników, reprezentujących olsztyńską klasę średnią.

Kamienica nr 5 powstała około 1915 r. W przeciwieństwie do sąsiednich, elitarnych kamienic czynszowych z numerami 3 i 4, piątka była nastawiona na najemców mniej zamożnych, dlatego czynsz w niej był ustalony na niskim poziomie. Do dziś zachowała się charakterystyczna stolarka okienna w loggiach, z najbardziej specyficzną w narożnym mieszkaniu na parterze.

Kliknij tu i obejrzyj rozmowę z Markiem Miernikiem, przewodniczącym wspólnoty mieszkaniowej przy pl. Pułaskiego 5, w której opowiada o poprzednim remoncie kamienicy, o przygotowaniach do ostatniego i o tym co w budynku trzeba jeszcze zrobić.

A tu pokazuje stare zdjęcie kamienicy przy pl. Pułaskiego 5 i sąsiednich.

Na przełomie XIX i XX w. przy ul. Wyzwolenia zbudowano wiele kamienic. Dom pod numerem 32 na pewno powstał jeszcze przed 1892 r. i początkowo był oddzielony od nowego ratusza wąskim pasem znajdującego się tu niegdyś cmentarza ewangelickiego. Teraz oba budynki są ze sobą połączone.

W czasie remontu, który kamienica przeszła w 2008 r. spod tynków nałożonych jeszcze za PRL-u, konserwatorom udało się  wydobyć oryginalne - niewidoczne przez ostatnie dziesięciolecia - zdobienia elewacji. Zabytkowe elementy ocalały dzięki fuszerce robotników, którzy kilkadziesiąt lat temu zamiast je skuć - co było fatalnym standardem w tamtych latach - pokryli elewację zaprawą. Teraz kamienica wygląda niemal jak przed stu laty.

Kamienica, stojąca niemal w sercu olsztyńskiej starówki, w ostatnich miesiącach przechodziła gruntowny remont. Dom jest wpisany do rejestru zabytków, jednak większość ścian powstała już po II wojnie światowej z cegieł rozbiórkowych. Zachowały się za to gotyckie piwnice, które zostały odnowione pod nadzorem konserwatorów. Remont rozpoczęty się pod koniec 2010 r. polegał m.in. na wzmocnieniu konstrukcji i odnowieniu elewacji. Parter został "wyboniowany" w piaskowym kolorze przez co uzyskał dekoracyjny, chropowaty wygląd. Dodatkowo przywrócona została oryginalna kolorystyka cokołów na wysokości kilkudziesięciu centymetrów nad chodnikiem.

Kamienica powstała ok. 1913 r. na miejscu starszego budynku. Inwestorem był kupiec Ernst Jonas. Do 1945 r. na dole działała restauracja. Narożnikowa kamienica położona niedaleko mostu św. Jana jest jednym z obiektów, który mocno wpisał się w architekturę Olsztyna. Można go znaleźć na wielu przedwojennych pocztówkach i fotografiach, bo to miejsce było często utrwalane na zdjęciach. Jej stan w ostatnich latach znacznie się pogorszył. Doszło do tego, że w 2003 r. z elewacji odpadł kilkukilogramowy fragment gzymsu i o mały włos nie ranił przechodzącej kobiety. Wtedy wspólnota z ul. Grunwaldzkiej 1 postanowiła szukać pieniędzy na remont. Roboty udało się przeprowadzić w 2008-2009 roku. Nie obyło się bez problemów, bo w czasie renowacji wykonawca zmienił kształt dachu, co wywołało natychmiastową reakcję konserwatorów zabytków i prace trzeba było powtarzać.

Budynek pochodzi z początku XX wieku, prawdopodobnie z 1904 roku. Należał niegdyś do firmy właściciela pobliskiego tartaku Orlowski und Comp, a mieszkania w nim były zarezerwowane dla lokatorów o wysokim statusie społecznym. Kamienica miała bogato zdobione elewacje i wnętrze. Rzemieślnicy zastosowali ornamenty roślinne, a fasadę pokryli żłobkowanym tynkiem. Na efektowny wygląd wpływ ma też taras z kolumnadą. Remont kamienicy skończył kilkanaście dni temu.

Szczęśliwy dla tej kamienicy był rok 2010, gdy miasto zdecydowało się wesprzeć remont. Resztę dołożyli sami mieszkańcy. Remont kamienicy przy tej ulicy jest szczególnie istotny, bo ul. Skłodowskiej-Curie to jedna z nielicznych śródmiejskich uliczek, która do dziś zachowała dawny charakter i zwartą zabudowę.

Kliknij tu i zobacz nagranie, a w nim mieszkanki kamienicy, które mówią o jej remoncie.

Obecnie mieści się tu siedziba Olsztyńskiego Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej jako Dom Kopernika. Mniejszość też wyremontowała kilka lat temu tę kamienicę. Budynek pochodzi z 1905 r., postawił ją Joachim Hosmann, znany w Olsztynie jako cieśla. Po I wojnie światowej była tu siedziba ziemskiego urzędu finansowego, a potem urzędu celnego.

To nawet nie kamienica, ale mały dworek, który powstał w 1905 r. Przez ostatnie kilkadziesiąt lat powoli stawała się ruiną. Zmieniło się to jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, gdy zabytek dwa lata temu kupili wspólnicy: rodzina Tomczyków i znany olsztyński lekarz ginekolog Tomasz Waśniewski. Po remoncie (choć trudno to nazywać tylko remontem), wykonanym z niezwykłą dokładnością, tylko i wyłącznie za pieniądze inwestorów (bez wsparcia z urzędów), na dole znalazło się miejsce dla gabinetów lekarskich, na górze są biura i niewielka część mieszkalna. Drogowskazem w czasie remontu była dla właścicieli jedyna zachowana fotografia kamienicy. To pocztówka z ok. 1910 r. umieszczona w książce Rafała Bętkowskiego "Olsztyn jakiego nie znacie". W czasie remontu odtworzone zostały drewniane balkony, nową dachówkę zamówiono na wzór historycznej. Robotnicy w czasie prac natrafili na ślady pożaru w kamienicy z 1907 roku, o którym mówiły przekazy historyczne.

Kliknij tu i weź udział w sondzie: która z wyremontowanych w Olsztynie kamienic zasługuje na tytuł najładniejszej?