Olsztynianie opowiadają, za co są wdzięczni Europie

25 marca w Warszawie - w 60. rocznicę podpisania Traktatów Rzymskich - odbędzie się manifestacja pod hasłem "Kocham cię, Europo!".

W Olsztynie tego samego dnia w południe zaplanowano wspólne śpiewanie "Ody do radości" na rynku Starego Miasta (tekst w sobotę w "Wyborczej").

Podobne manifestacje odbędą się w wielu miastach w całej Polsce. - Unia Europejska to spełnienie marzenia pokoleń Polek i Polaków o wspólnocie. Po latach przymusowej izolacji i walki o niepodległość, wybraliśmy wolność i rozwój, otwartość i praworządność, równość i sprawiedliwość społeczną. Czyli Europę. Dziś musimy to głośno potwierdzić - mówią inicjatorzy.

Dziś, co zaskakujące, coraz częściej trzeba przypominać, jak wiele Polska zyskała dzięki temu, że 13 lat temu weszła do Unii Europejskiej. Poszukaliśmy więc odpowiedzi na pytanie, co Unia dała olsztynianom.

Ewelina Głocka dziś jest już absolwentką Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Studiując w Olsztynie postanowiła skorzystać z możliwości jakie daje Unia Europejska i część studiów odbyć w uczelni poza granicami Polski.

Chyba najpopularniejszym do dziś programem studenckiej współpracy międzynarodowej pozostaje Erasmus, wymyślony w połowie lat 80. XX wieku. Opinie o Erasmusie są jednoznaczne, a krytyków trudno znaleźć. Studenci zwracają uwagę, że żaden kurs językowy, nawet wieloletni, nie da tyle wiedzy praktycznej, co wyjazd, choćby półroczny, za granicę, gdy wszystko trzeba załatwiać w języku obcym. Ale studia zagraniczne to nie tylko okazja, by nauczyć się porozumiewać z obcokrajowcami.

Ewelina początkowo chciała wyjechać do Turcji, konkretnie do Stambułu. Taką możliwość Unia również dawała, choć Turcja do UE nie należy. Skąd taka akurat decyzja? Postanowiła wybrać studia w kraju różnym kulturowo od tych, które dobrze zna. - Nie chciałam, by to był kierunek wakacyjnych wojaży. Dlatego Hiszpania czy Włochy odpadły. Uważałam, że akurat te kraje to zbyt prosty wybór. Znałam je, były w zasięgu ręki... Więc postawiłam na Turcję - wspomina. Tyle że tureckich marzeń nie udało się zrealizować. Z prostego powodu: zabrakło miejsc.

Następna w rankingu, który sobie stworzyła, była Finlandia. Skandynawia nie była wtedy jeszcze tak popularnym miejscem do podróżowania, jak obecnie. - Dla mnie to też był kierunek nowy, a jednocześnie była to kultura, którą uważałam za ciekawą - dodaje olsztynianka.

Na drugim roku studiów magisterskich w Olsztynie wyjechała na pół roku do Turku. Z perspektywy czasu żałuje, że o studiach zagranicznych nie pomyślała wcześniej i że ten wyjazd trwał tak krótko. Byłaby bardziej zadowolona, gdyby spędziła w Finlandii rok. Po pierwsze dlatego, że Turku było już wtedy otwarte na wymiany międzynarodowe, więc mieszkając tam poznała ludzi z całego świata. Po drugie, równie ważne, na tamtejszym uniwersytecie spotkała ją zupełnie inna od polskiej rzeczywistość, jeżeli chodzi o uczelnie wyższe, poziom edukacji, sposób nauczania i nauki. Wspomina, że na Uniwersytecie w Turku wszystko było bardziej dostosowane do oczekiwań studenta, bardziej indywidualne. - Nie było czegoś takiego jak wyświetlanie prezentacji i notowanie tego, co mówią wykładowcy. Dominowała dyskusja i praca w grupach, kontakt z prowadzącymi - opowiada.

W Finlandii nie miała też sesji egzaminacyjnych, takich jak na polskich uniwersytetach. W Turku wybierała kursy i po intensywnej, miesięcznej nauce, od razu podchodziła do egzaminu i zamykała pewien blok przedmiotów.

Z pobytu w Finlandii pamięta jednak nie tylko inny sposób kształcenia, ale także dbałość Finów o ekologię i środowisko. Wspomina, że zużyty plastik czy aluminium zanosiła do pobliskiego supermarketu, gdzie stały maszyny do recyklingu, które za wrzucone zużyte surowce wydawały pieniądze. - Dla Finów już wtedy to było coś naturalnego, u nas wciąż się tego uczymy - dodaje.

Przyznaje, że zna stereotypy związane ze studentami Erasmusa. Mówi się, że studia zagraniczne to dla młodych przede wszystkim czas na przygodę, zabawę, a niekiedy i zarobek. Dlatego, w powszechnej opinii, lepiej unikać małych miast, w których "można się zanudzić", a popularne wśród erasmusów są ciepłe kraje na południu Europy, przede wszystkim Włochy i Hiszpania, gdzie niemal cały rok można korzystać z różnych rozrywek. Ewelina przyznaje, że życie studenckie rządzi się swoimi prawami, ale to wcale nie obniża znaczenia zagranicznych studiów. - Trzeba promować ideę tych wyjazdów i to, że uniwersytety o długoletniej tradycji i wspaniałej kadrze dają nam, obcokrajowcom, możliwość nauki - podkreśla.

Nawet dziś, po ośmiu już latach od wyjazdu, Ewelina mówi o nim w samych superlatywach. - To mi dało bardzo dużo odwagi, wiary i pewności w to, że sobie bez problemu poradzę w każdym miejscu - podkreśla. I przekonuje, że zagraniczne studia uczą jak się odnaleźć na rynku pracy. - Gdyby nie Erasmus i wszystkie doświadczenia związane z pracą w organizacji Erasmus Student Network (ESN), która opiekuje się osobami przyjeżdżającymi na zagraniczne wymiany do Polski, gdzie zajmowałam się komunikacją i PR-em, nie byłoby mnie potem w jednej z najlepszych agencji reklamowych w Polsce. Zdobyte doświadczenie pomogło mi wejść na ścieżkę zawodową i otworzyć wiele drzwi - przekonuje.

Obracanie się w środowisku międzynarodowym, wśród ludzi o innej mentalności, dodało jej odwagi i przebojowości. - To był mój klucz do sukcesu - mówi. - Dlatego wyjazd powinien być obowiązkowym elementem studiów. Każdy mógłby odwiedzić inny uniwersytet i zderzyć się z innym światem, inną kulturą edukacji i przy okazji sprawdzić swój charakter.

Śmieje się też, że gdziekolwiek by nie pojechała nie potrzebuje hoteli, bo ma znajomych na całym świecie i oni zawsze - w razie potrzeby - przyjmą ją pod swój dach.

A co z tymi, którzy z tej okazji nie skorzystali? Fora internetowe pełne są żalów studentów, którzy chcieli pojechać na Erasmusa, ale nigdy się na to nie odważyli.

Media od kilku lat pełne są informacji o tym, że Polska wyrasta na potęgę w branży gier elektronicznych. I rzeczywiście, polskie firmy stały się potentatem. Hity - których produkcja kosztuje dziesiątki milionów złotych - takie jak "Wiedźmin" znane są już na całym świecie. Potwory w mrocznym, pełnym magii świecie, zombi grasujący po metropoliach, cywile usiłujący przetrwać w ogarniętym wojną mieście, śledztwo detektywistyczne w formie opowieści... Polskie gry, dobrze przyjęte przez zagranicznych graczy, są światową wizytówką dla całej polskiej branży. Można wręcz powiedzieć, że w świecie gier komputerowych Polska ma realny wpływ na światową popkulturę. Tym bardziej że o ile w Polsce - jak się szacuje - z gier elektronicznych korzysta kilkanaście milionów Polaków, to na całym świecie graczy jest nawet 1,5 miliarda.

To też świat bliski Markowi Maruszczakowi. Olsztynianin i jego spółka Slavic Monsters zajmuje się przede wszystkim tworzeniem gier mobilnych. - W tej chwili pracujemy nad naszym najważniejszym dzieckiem, czyli Slavic Monsters. To geolokalizacyjna gra mobilna z rzeczywistością rozszerzoną - mówi slangiem trudnym dla laika, ale dobrze zrozumiałym nawet dla dzieci, które lubią gry. - Gracz wciela się w niej w rolę odkrywcy i przywódcy drużyny mitycznych stworzeń. Może je spotkać na całym świecie, wszędzie tam, gdzie występowały według podań ludowych.

I tak, na Warmii i Mazurach natknie się w tym wirtualnym świecie na Kłobuka, a na Śląsku na Szarleja. Inne stworzenia będą żyły w grze nad jeziorem, a inne w lasach. - Chcemy ożywić słowiańskie legendy na niespotykaną dotychczas skalę. Mitologie nie są w niczym gorsze od Pokemonów i zamierzamy to udowodnić - dodaje twórca Slavic Monsters.

Rok temu wziął udział w naborze do Hub of Talents. To wspólny projekt kilku parków naukowo-technologicznych w Polsce, który powstał z myślą o ludziach młodych z ciekawymi pomysłami. Po kilku etapach konkursu, w czasie których prezentował swój projekt gry ze słowiańskimi legendami w roli głównej, został zakwalifikowany do pomocy jaką dobrze rokującym firmom oferuje Olsztyński Park Naukowo-Technologiczny. To nowoczesny kompleks niedaleko jeziora Skanda, który od 2013 roku dzięki funduszom unijnym - poszło na to 56,5 mln zł z Programu Rozwój Polski Wschodniej - umożliwia przedsiębiorcom rozwijanie działalności gospodarczej opartej o innowacje. - Park mógł wesprzeć nasz pomysł oferując biuro, obsługę prawną i księgową oraz szkolenia i usługi specjalistyczne. Mogliśmy również korzystać z infrastruktury OPN-T w Olsztynie i brać udział w organizowanych przy nim wydarzeniach - wylicza Marek.

Takie wsparcie, dla młodego przedsiębiorcy, to już było dużo. Firmy takie jak jego mogą liczyć w parku na preferencyjne warunki najmu powierzchni biurowej oraz - co nie jest bez znaczenia - towarzystwo innych młodych przedsiębiorców, którzy również pracują w tym samym miejscu nad nowatorskimi projektami. Ale są też inne korzyści. Zwieńczeniem związku z OPN-T była możliwość ubiegania się o pieniądze na Slavic Monsters z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która dzieli fundusze unijne. I udało się je zdobyć. Firma Marka Maruszczaka, jako jedna z dwóch z OPN-T, otrzymała niedawno pozytywną opinię i dostanie na swój projekt prawie 780 tys. zł. - Przeznaczymy je na rozwój i wprowadzenie gry Slavic Monsters na rynek. Będzie w niej około 170 różnych mitycznych stworzeń, które będzie można spotkać [w świecie wirtualnym - red.] zarówno podczas wyjścia na spacer do parku, jak i we własnym domu. W naszej grze chcemy iść dalej niż nasza konkurencja i pozwolić graczom na więcej, nawet na kształtowanie otaczającego ich świata gry. Wprowadzenie tak wielu nowinek kosztuje i wymaga czasu - przyznaje.

Dzięki funduszom unijnym Polska będzie więc pierwszym krajem na świecie, który w ten sposób ożywi swoje legendy. A firma z Olsztyna będzie miała w tym swój udział.

Wojciech Suwalski pochodzi z Włocławka. Naukę na skrzypcach rozpoczął, gdy miał dziewięć lat. Na zajęcia zaprowadził go ojciec, gdy zobaczył, że syn ma zdolności muzyczne, a przede wszystkim "dobre ucho". Po zakończeniu edukacji, razem z kolegą - Ryszardem Wolskim - postanowili poszukać miejsca w orkiestrze w Olsztynie. I tak, w 1970 roku, zaczął pracę jako skrzypek. - Nie myślałem o tym, jak będzie wyglądała moja praca, jaką dostanę wypłatę. Chciałem po prostu robić to, co lubię, a lubiłem skrzypce. Zawsze powtarzam, że nie można na wszystko patrzeć przez pryzmat pieniądza, bo można mieć dużo pieniędzy, ale wcale nie być szczęśliwym - opowiada.

Na początku lat 70., gdy przyjechał do Olsztyna, olsztyńscy filharmonicy mieli swoją siedzibę przy ul. Jagiellońskiej, w charakterystycznej kamienicy naprzeciwko jednostki wojskowej, gdzie na poddaszu swój niewielki klasztor mają do dziś siostry zakonne. Muzyków było wówczas niewielu, bo i sala, którą zajmowali na próby była mała. Koncerty zaś odbywały się na głównej scenie Teatru Jaracza.

W roku 1972 muzycy przeprowadzili się na ul. Kościuszki, do świeżo ukończonego budynku Szkoły Muzycznej. To tam powstała pierwsza w Olsztynie sala koncertowa z prawdziwego zdarzenia, o znakomitej akustyce, z 397 miejscami na widowni. Jednak warunki do prób wciąż nie były najlepsze. - Ćwiczyło się w garderobie, w gabinetach dyrektora naczelnego czy artystycznego. Kiedy zostałem pedagogiem w szkole muzycznej, wykorzystywałem też pomieszczenia gdzie uczyłem, ale na jedną salę przypadało nieraz po trzech nauczycieli. Warunki były skromne, musieliśmy jednak sobie radzić - wspomina Suwalski.

Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej i dzięki unijnym pieniądzom marzenia o własnej sali koncertowej przestały być nierealne. Konkurs architektoniczny na projekt nowego gmachu filharmonii w Olsztynie został rozstrzygnięty już w marcu 2005 roku, a więc niecały rok po tym, jak Polska stała się jednym z krajów unijnych. Prace budowlane ruszyły jednak dopiero w sierpniu 2009 roku. - W przerwach między próbami obserwowaliśmy jak nowa siedziba powstaje. Od fundamentów patrzyliśmy jak budynek rośnie. Każdy z nas wiązał z nim nowe nadzieje. W porównaniu z tym, co mieliśmy na ul. Jagiellońskiej to była przepaść. W szkole muzycznej akustycznie było dobrze, ale z nowym budynkiem nie mogło się to równać - mówi muzyk.

W 2011 roku, wraz z przeprowadzką do nowego gmachu, który kosztował prawie 68 mln zł, z czego Unia Europejska dołożyła 47 mln zł, rozpoczął się całkiem nowy rozdział w dziejach olsztyńskiej orkiestry. Nowa siedziba to był impuls. - Dużo się teraz dzieje. Jest orkiestra, która ma swój program, ale są też zapraszani znani twórcy, są recitale, a oprócz działalności orkiestrowej, także wyjazdowej, filharmonia prowadzi edukację - wylicza Wojciech Suwalski.

Sam w poprzednim sezonie, po 46 latach pracy w filharmonii, przeszedł na emeryturę. Przez ten czas przeżył 13 dyrektorów. Ma jednego syna, ale przez 32 lata, gdy uczył w szkole muzycznej, wychował muzycznie ok. 150 dzieci. Na pytanie, ile zagrał w tym czasie koncertów, mówi żartobliwie, że wszystkie. Często zresztą wraca do sali koncertowej, tak jak inni melomani z Olsztyna i regionu. Tym bardziej że siedziba filharmonii stała się centrum kulturalnym, a orkiestrze liczącej dziś 80 artystów muzyków dała możliwość rozwoju. Ich praca jest doceniana. Ostatnio album olsztyńskich filharmoników z oratorium "Quo vadis" Feliksa Nowowiejskiego został nominowany przez Akademię Fonograficzną do prestiżowej nagrody Fryderyk 2017 i to w dwóch kategoriach: * Muzyka chóralna, oratoryjna i operowa. Album roku oraz * Najwybitniejsze nagranie muzyki polskiej.

Opowieść o tym, co dzięki UE zyskała kultura w regionie, mogłaby mieć ciąg dalszy. Bo dzięki pieniądzom unijnym możliwe było przecież zrealizowanie także innych inwestycji, w tym renowacji olsztyńskiego Teatru im. Stefana Jaracza czy rewitalizacji Pól Grunwaldzkich.