Wakacje to czas, gdy każdy się zastanawia, gdzie mógłby odpocząć. No prawie każdy... Nie wszyscy mogą sobie pozwolić na dwutygodniowy urlop, co nie znaczy, że przez całe wakacje muszą siedzieć w domu. Warto wykorzystać przynajmniej weekendy i na dwa-trzy dni wyruszyć gdzieś w region. Jak już będziesz na Warmii i Mazurach, albo tu mieszkasz, możesz uznać, że jesteś w dobrej sytuacji.
Po pierwsze dlatego, że masz pod ręką piękne:
** miejsca turystyczne - od zamków po muzea,
** rekreacyjne - od tras rowerowych po aquaparki,
** cuda przyrodnicze - od jezior po lasy.
Po drugie, bo w sezonie letnim region tętni życiem. W każdym większym mieście organizowane są większe lub mniejsze imprezy, prestiżowe i masowe festiwale oraz koncerty, przyjeżdżają gwiazdy estrady i gwiazdeczki mniejszych scen. Jest w czym wybierać.
Efekt jest taki, że zarówno przyjezdni, jak i miejscowi, którzy chcą nieco na Warmii i Mazurach odpocząć, nie muszą wcale tylko żeglować, leżeć na plaży czy pływać w jeziorze. Na dodatek główne regionalne kurorty są tak blisko siebie, że z jednego do drugiego warto i można szybko przejechać. Kto przyjedzie do Olsztyna, po godzinie może być w Mrągowie, a stamtąd już blisko do serca Mazur. Wystarczy podążyć tropem największych atrakcji i wybrać te najciekawsze, a powstanie z tego całkiem interesujący weekend. Dla jednych będzie to udział w Air Show nad Niegocinem na początku sierpnia, połączony ze zwiedzaniem dawnej kwatery Hitlera w nieodległej Gierłoży, dla innych rejs Kanałem Elbląskim, a potem narty wodne w Ostródzie, jeszcze dla innych udział w jednej z dwóch dużych imprez, które odbędą się w Olsztynie - najpierw w lipcu zawody w piłce plażowej o randze światowej, a potem w połowie sierpnia Olsztyn Green Festival.
A tym, którzy już tu będą, proponujemy wycieczkę po zamkach. Wbrew pozorom nie muszą się one wcale kojarzyć tylko i wyłącznie z Krzyżakami. Na Warmii i Mazurach jest kilka zamków, niektórych wcale Krzyżacy nie budowali, co więcej, zakonnicy ich nigdy nie zdobyli, choć próbowali i które warto odwiedzić w podróżach przez Warmię i Mazury. Oto nasz ranking.
Zamek krzyżacki na wzgórzu nad rzeką Guber został wzniesiony w drugiej połowie XIV w., ale na pewno przed rokiem 1374, kiedy warownia po raz pierwszy znalazła się w wykazie dóbr zakonnych jako siedziba urzędnika niższego szczebla zwanego prokuratorem. Jego możliwości obronne nie były zbyt rozbudowane. Ok. 1410 roku zamek posiadał zaledwie siedem dział na kule kamienne oraz z niewielką ilość lekkiej broni strzeleckiej i kusz.
Po bitwie grunwaldzkiej - tak pięknie przez Krzyżaków przegranej - występujący w zastępstwie prokuratora pruski rycerz Johart wraz z burmistrzem Hermannem Barddyne poddali miasto i zamek oddziałom Władysława Jagiełły, jednak już na początku 1411, na mocy ustaleń pierwszego pokoju toruńskiego, powróciły one do zakonu.
W roku 1440 Kętrzyn przystąpił do Związku Pruskiego, której celem było uniezależnienia się od władzy Krzyżaków. Gdy wybuchło powstanie przeciwko nim, zainicjowane przez niezadowolonych lokalnych szewców, zajęli oni zamek, schwytanego w nim prokuratora Wolfganga Sauera utopili w miejscowym stawie a warownię przekazali wojskom polskim. Krzyżacy odbili zamek w roku 1461.
Fot. Marta Błażejowska / AG
Budowla otoczona była murem z trzema basztami i bramą wjazdową od strony miasta, których fragmenty zachowały się do dziś. Zamek był wielokrotnie przebudowywany. W 1945 r. został spalony i odbudowany dopiero w latach 1962-1967 na wzór pierwotnego, gotyckiego kształtu.
Obecnie w kętrzyńskim zamku funkcjonują: Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego i Miejska Biblioteka Publiczna. Muzeum posiada liczne zbiory z okresu od XV do XIX w. pochodzące z okolicznych kościołów i pałaców, które tworzą ekspozycje stałe. Zobaczyć tu można jedyną zachowaną z terenu dawnych Prus chorągiew pogrzebową dziecka.
Pokrzyżacki zamek jest najstarszym zabytkiem budownictwa gotyckiego w Ostródzie. Powstał niedaleko wschodniego nabrzeża Jeziora Drwęckiego u ujścia rzeki Drwęcy. Dawniej Drwęca uchodziła do jeziora dwoma ramionami, tworząc nad jego brzegiem wyspę. Tak powstało naturalne miejsce obronne, które Krzyżacy wykorzystali, by wznieść swoją warownię, choć początkowo powstał zaledwie drewniany dwór rycerski otoczony palisadą wykonaną z bali z drewna. Pełnił on rolę administracyjnego, gospodarczego i wojskowego centrum, wokół którego zaczęła rozwijać się osada.
Prawa miejskie Ostróda otrzymała ona w 1329 roku z rąk komtura dzierzgońskiego, Lutra z Brunszwiku, późniejszego wielkiego mistrza krzyżackiego. A kilka lat później - w 1341 roku - stała się siedzibą komturstwa ostródzkiego - wyższej jednostki administracyjnej państwa zakonnego i była jednym z większych i ważniejszych komturstw w tej części państwa zakonnego. W tej sytuacji, wobec zwiększającej się roli administracyjnej i gospodarczej, Krzyżacy podjęli decyzję o rozbudowie swojej siedziby.
Po zniszczeniach z 1381 r. zamek został odbudowany w latach 1407-10. Wtedy też wzmocniono ją murem i fosą. Budowla posiadała trzy kondygnacje i wieżę. Zbudowano ją na planie zbliżonym do kwadratu z wewnętrznym dziedzińcem. Niektórzy historycy podają, że w zamkowej kaplicy złożono na krótko ciała poległych w bitwie pod Grunwaldem dostojników zakonnych, wśród nich wielkiego mistrza Ulryka von Jungingena i komtura ostródzkiego Gamratha von Pinzenaua.
Podczas pożaru w 1788 r., na skutek wybuchu zamkowej prochowni, wschodnie skrzydło uległo zniszczeniu. Otaczającą zamek fosę zasypano w XVIII w.
Od 21 lutego do 31 marca 1807 roku na zamku rezydował Napoleon Bonaparte, toczący w tym czasie kampanię pruską w czasie pierwszej wojny polskiej. Zajmował pokój na pierwszym piętrze północnego skrzydła. Stąd dowodził wojskiem i administrował cesarstwem. Pobyt cesarza i jego wojsk w Ostródzie znalazł odbicie w malarstwie, grafice i medalierstwie. Paryska mennica wybiła pamiątkowy medal "Napoleon w Ostródzie". Pamięć o tych wydarzeniach kultywowana jest dzisiaj poprzez organizowanie różnego typu imprez historycznych nawiązujących do tego okresu.
Zamek został doszczętnie spalony w 1945 roku, gdy Armia Czerwona zdobywała tereny Prus Wschodnich. Odbudowano go w latach 90. XX w. Obecnie mieści się w nim Centrum Kultury i Muzeum.
W Rynie przez lata skupiało się życie targowo-rzemieślnicze, bo była to jedna z większych i prężniejszych osad w tym regionie. Jest też zlokalizowany strategicznie. Pagórki i jeziora wokół miasta, w Średniowieczu miały mu zapewnić bezpieczeństwo. Zamku nie sposób w nim nie zauważyć. To drugi co do wielkości zamek krzyżacki w Europie. Stoi na wzgórzu w centrum miasta, w miejscu, gdzie podobno istniał gród galindów. Dawniej położony był na skraju państwa krzyżackiego i pełnił przede wszystkim rolę obronną. Krzyżacy wykorzystywali go jako bazę wypadową do walk z Litwinami. Stał się ważny, kiedy pierwszym komturem od 1394 roku został i zamieszkał w nim komtur Fryderyk von Wallenrode, brat wielkiego mistrza krzyżackiego Konrada Wallenrode, późniejszego bohatera dramatu Adama Mickiewicza "Konrad Wallenrod".
Fot. Przemysław Skrzydło / Agencja Gazeta
Zamek miał połączenie drogą wodną z zamkiem w Malborku i z Bałtykiem. Krzyżacy połączyli go podziemnym kanałem z jeziorami Ryńskim i Ołów. Woda płynąca pod zamkiem w kanale napędzała mieszczące się w środku młyny.
Zamek nie był tylko zamkiem, czyli siedzibą władz czy rycerzy zakonnych. W kolejnych wiekach pełnił między innymi funkcję więzienia dla kobiet. W 1881 roku kilka z nich, podobno zamkniętych za nadużywanie mocnych trunków, spowodowało pożar jednego z zamkowych skrzydeł.
Fot. Marta Błażejowska / AG
Zwiedzający goście do dziś mogą podziwiać tu oryginalne zamkowe wnętrza, pięknie zachowane elementy gotyckich portali i sklepień, bogaty zbiór oryginalnych elementów uzbrojenia, charakterystycznych dla wojsk prominencji wschodniej i wojska słowiańskiego. Od lipca 2006 roku na zamku funkcjonuje czterogwiazdkowy Hotel Zamek Ryn z 300 miejscami w 140 pokojach, z których pięć to luksusowo wyposażone apartamenty królewskie. Mieści się tu również restauracja utrzymana w stylu gotyckim. W karcie goście znajdą przede wszystkim dania kuchni staropolskiej, szlacheckiej i europejskiej.
Zamek biskupów warmińskich w jednym z piękniejszych, dobrze zachowanych miasteczek Warmii, został zbudowany w latach 1350-1400, na wzniesieniu w zakolu Sajny. To ciekawa architektonicznie budowla z potężną wieżą na narożu, dwoma skrzydłami oraz murami kurtynowymi. Do dziś zachowały się tu np. machikuły - murowane ganki obronne.
Zamek ten, podobnie jak w Ornecie, Lidzbarku Warmińskim, Jezioranach i Braniewie, do zamków biskupich. Mimo to, wobec zagrożenia ze strony plemion pruskich, do roku 1273 były tam osadzone załogi krzyżackie. Obawy nie były bezpodstawne. W 1260 wybuchło powstanie pruskie. W pierwszych miesiącach walk Krzyżacy utracili większość placówek na Warmii. Załoga Reszla, nie czekając na pruskie oblężenie, spaliła strażnicę i ukradkiem uciekła. Ostatecznie do 1273 powstanie Prusów zostało stłumione.
Jak podaje Wikipedia, po powrocie do Reszla Krzyżacy odbudowali gródek, który w postaci drewniano-ziemnej warowni przetrwał zapewne aż do połowy XIV wieku. Ponieważ obok rozwinęła się osada, która w 1337 uzyskała lokację na prawie chełmińskim, wkrótce pilną potrzebą stało się jej zabezpieczenie. Najprawdopodobniej pierwszy powstał zamek biskupi. Wkrótce zaś miasto, które wyrosło obok niego, połączono murami obronnymi umocnieniami tej biskupiej warowni. Powstały wówczas zamek miał kształt czworoboku o wymiarach 43x45 metrów.
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / AG
Zamek reszelski mimo doskonałych umocnień, był wielokrotnie zdobywany, bowiem tak się złożyło, że albo nie miał go kto bronić, albo załoga nie była zbyt zdeterminowana do walki. Dlatego wojska polskie, zarówno w roku 1410, jak i w 1414, zajęły go prawdopodobnie nie napotykając nawet większego oporu. Być może dzięki temu miasto i zamek nie zostały wówczas poważnie zniszczone.
W czasie wojny trzynastoletniej miasto wraz z załogą zamku przystąpiło do Związku Pruskiego, konfederacji miast i szlachty Pomorza Gdańskiego, działającej przeciwko władzy Krzyżaków. Już w sierpniu 1455 roku pod miasto podeszły wojska krzyżackie pod dowództwem komtura von Plauena, który zdobył zamek, a kilka lat później oddał go sprzymierzonemu biskupowi warmińskiemu Pawłowi Legendorfowi, który niedługo potem ponownie przeszedł na stronę polską.
Pod koniec XVI wieku, z inicjatywy kardynała Andrzeja Batorego, bratanka króla Stefana Batorego, warownię przekształcono w rezydencję. Zamek utracił wówczas znaczenie militarne. Często przybywali za to tu biskupi warmińscy.
W XIX wieku został zaadaptowany na więzienie, ale najpierw w roku 1806 miasto i zamek nawiedził pożar, w którym zniszczeniu uległa wieża główna, a potem rok później kolejny, który spustoszył zamek do reszty. W XIX w. nastał czas przebudowy zamku, który przyniósł wiele szkody. Dwa skrzydła zamku zostały znacząco obniżone, a mury rozebrane, podobnie jak brama wjazdowa i baszta w narożniku. W tej formie zamek przetrwał do dzisiaj.
Dziś mieści się tutaj hotel i restauracja. Miłośnicy sztuki mogą za to odwiedzać Galerię Sztuki Współczesnej, będąca oddziałem Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Zamek został wzniesiony około 1370 r., przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winrycha von Kniprode, jako jeden z najważniejszych punktów strategicznych w krzyżackim systemie obronnym XIV wieku. Gotycka twierdza prawdopodobnie stanęła na miejscu drewnianego strażniczego gródka z XIII w., zlokalizowanego na obszarze obecnego podzamcza. Była siedzibą zarówno komtura jak i prokuratorów.
Fot. Tomasz Waszczuk / AG
Jak przypomina strona szlak.zamkigotyckie.org.pl, zamek powstał w takim miejscu, by otaczały go moczary oraz rozległe bagna, co ułatwiało obronę na południowych krańcach państwa zakonnego, obronę okolicznych wsi założonych przez zakon w rejonie Dąbrówna, Olsztynka i Działdowa przed napadami ze strony Litwinów. Zabezpieczała też szlak prowadzący z Mazowsza do Malborka.
Zamek ma swoje miejsce w historii związanej z przygotowaniami do słynnej bitwy pod Grunwaldem. 8 lipca 1410 roku miasto wraz z zamkiem bez walki przejęte zostało przez króla Władysława Jagiełło, który szedł na Grunwald.
Fot. Przemyslaw Skrzydlo / Agenc
W czasie II wojny światowej podczas zdobywania tych terenów przez Armię Czerwoną zamek został mocno zniszczony i restauracji doczekał się dopiero w latach 1959-1965. Do dziś zachował się główny zamek, szyja bramna, w której znajdowały się dwie furty, brona i zwodzony most z suchą fosą oddzielający dziedziniec od XVI w. przedzamcza. Drugie nieistniejące już przedzamcze spłonęło ponad dwa wieki temu, w roku 1784. Przestronny dziedziniec otoczony czterema skrzydłami flankują od wschodu dwie wyniosłe wieże. Najbardziej reprezentacyjne pierwsze piętro głównej części zamku z kaplicą i refektarzem kryje zachowane ślady gotyckich malowideł ściennych przedstawiających św. Weronikę w adoracji aniołów.
Zamek jest dzisiaj siedzibą Nidzickiego Ośrodka Kultury.
Fot. Tomasz Waszczuk / AG
Zamek biskupów warmińskich, nie bez powodu nazywany jest "Wawelem Północy". Zbudowany został w latach 1350-1401 i jest jednym z najcenniejszych średniowiecznych zamków ceglanych w Europie. To jedyna w Polsce zachowana gotycka rezydencja biskupów. Warownia jest czworoboczną budowlą z potężną wieżą w narożu, trzema wieżyczkami narożnymi, dziedzińcem z arkadowymi piętrowymi krużgankami. Wnętrza nakryte są dekoracyjnymi sklepieniami: krzyżowo-żebrowymi w piwnicach, gwiaździstymi w pomieszczeniach reprezentacyjnych.
PRZEMYSŁAW SKRZYDŁO
Zamek w latach 1350-1795 był główną siedzibą biskupów warmińskich, którzy powołali tu stolicę swojego księstwa - Warmii. Wśród rezydujących na zamku biskupów byli wybitni uczeni, mężowie stanu, humaniści, w tym Stanisław Hozjusz, Jan Dantyszek, Ignacy Krasicki. Mieszkańcem zamku był też Mikołaj Kopernik, który pełnił funkcję lekarza biskupów.
To może i tutaj przypomnijmy ten okres w historii obiektu. A dlaczego? Bo na pierwszym planie, jeśli chodzi o słynnego astronoma, zawsze był Toruń. Mniej lub bardziej udanie konkuruje z nim Olsztyn. Ale historycy wiedzą, że i tak najważniejszy był Frombork. Lidzbark Warmiński zaś to miejsce trochę niedoceniane. Tymczasem w historycznej stolicy Warmii uczony mieszkał ponad osiem lat.
PRZEMYSLAW SKRZYDLO
Lidzbark Warmiński to tak naprawdę pierwsze miejsce pracy Mikołaja Kopernika. Tutaj wybrał też drogę swojej dalszej kariery.
Nie było to jakieś tam miasto na Warmii. Ale jej stolica i prawdziwie europejski dwór. Był nie tylko miejscem przebywania biskupa i centrum politycznym krainy. Tu funkcjonowało jedno z centrów intelektualnych Warmii. Na zamku przebywali wysocy urzędnicy, reprezentanci kapituły, goście i posłowie. Także tu przybywali wędrowni nauczyciele, artyści i kuglarze. Na zamku działała jedna z najbardziej interesujących bibliotek na Warmii. A trzeba też powiedzieć, że znacznych rozmiarów bibliotekę przywiózł Kopernik z zagranicznych wojaży. Był zatem zamek lidzbarski jednym z najciekawszych miejsc pod względem intelektualnym. Pełnił też funkcję miejsca, do którego przychodziły i z którego wychodziły najświeższe informacje. O fakcie, że było to miejsce wyjątkowe, niech świadczy ordynacja, która regulowała zasady życia biskupiego dworu.
PRZEMYSLAW SKRZYDLO
Pierwsze zetknięcie Kopernika z Lidzbarkiem miało miejsce zapewne w 1495 r., kiedy wuj Łukasz Watzenrode wezwał go z Krakowa. Biskup miał plan, by uczynić siostrzeńca kanonikiem, bo właśnie pojawił się wakat. Jednak próba ta wywołała znaczny opór ze strony starszych kanoników. Dlatego Kopernik wyjechał na studia prawnicze do Bolonii. Na Warmię miał wrócić po siedmiu latach i został już pełnoprawnym członkiem kapituły warmińskiej. Kopernik był wówczas członkiem dworu biskupa, jego towarzyszem, doradcą. Dopiero w styczniu roku 1507 kapituła oficjalnie delegowała go na lekarza biskupiego i wyznaczyła mu za to pensję.
Okres lidzbarski był też swoistym początkiem twórczej drogi Kopernika. To właśnie w tym czasie powstało tłumaczenie listów Teofilakta Symokatty. Listy te stały się także swoistym pożegnaniem Kopernika z Lidzbarkiem. Znalazła się w nich informacja o najważniejszych sprawach, które Kopernika interesowały najbardziej, czyli astronomia. Autor wstępu do nich - Wawrzyniec Korwin - zdradził, że w Lidzbarku trwają prace nad teorią nieba, która przyniosła potem Kopernikowi sławę. To w Lidzbarku powstał potem - między rokiem 1507 a 1509 - pierwszy zarys teorii heliocentrycznej znany pod tytułem "Komentarzyk o hipotezach ruchów niebieskich".
PRZEMYSLAW SKRZYDLO
W 1508 r. Kopernik dostał zgodę na uzyskanie nowych prebend, czyli uposażenia. Miało to wzmacniać jego pozycję w kapitule i rozwijać karierę. Kopernik jednak z tego prawa nie skorzystał. Zdecydował się wyjechać z Lidzbarka i pojechać do Fromborka, by prowadzić życie samotnika i poświęcić swoim badaniom astronomicznym.
Obecnie zamek jest siedzibą muzeum, oddziału Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Przyznajemy, że w naszym wewnętrznym głosowaniu, Olsztyn tylko nieznacznie wyprzedził Lidzbark, zaledwie o 1 pkt, więc właściwie jest to remis z lekkim wskazaniem na zamek w stolicy regionu.
Usytuowany w zakolu rzeki Łyny zamek nie jest wcale krzyżacki, jak niektórym się wydaje. To zamek kapituły warmińskiej, czyli kościelny. Dobrze zachowana gotycka ceglana twierdza ma wyniosłą wieżę obronną, piękne szczyty, krużganki wzdłuż głównego skrzydła, urokliwy dziedziniec ze studnią, zamknięty od strony miasta późnobarokowym skrzydłem.
ARKADIUSZ STANKIEWICZ
Budowany od 1348 roku, w pierwszej fazie ukończony już w końcu XIV wieku, później rozbudowywany. Mieszkańcem zamku był Mikołaj Kopernik, ówczesny administrator dóbr kapitulnych, po którym, na ścianie krużganka zachowała się słynna tablica astronomiczna - to jedyny na świecie instrument astronomiczny wykonany ręką słynnego astronoma - a nawet toaleta (gdanisko), z której korzystał (widoczna na zdjęciu poniżej).
Fot. Tomasz Waszczuk / Agencja Gazeta
Zamkową historię, związaną z Kopernikiem warto przypomnieć. Jak mówią przekazy, na początku 1521 r. pod Olsztyn podeszły oddziały krzyżackie w sile ok. 5 tys. zbrojnych. Mikołaj Kopernik, który wówczas administrował dobrami kapituły warmińskiej i rezydował na zamku, otrzymał wezwanie do poddania miasta. Demonstracja krzyżackiej siły nie zrobiła na Koperniku wrażenia. Krzyżacy musieli się zadowolić spaleniem okolicznych wsi. 26 stycznia liczący ok. stu rycerzy oddział podjął jednak próbę szturmu. Krzyżakom udało się nawet wyrąbać boczną furtę w bramie młyńskiej prowadzącej do zamku, ale obrońcy odparli atak.
ROBERT ROBASZEWSKI
Wydarzenia te zostały wykorzystane politycznie. Wiele lat później posłużyły tym, którzy chcieli wpisać Kopernika w polsko-niemiecką rywalizację. Ten sposób myślenia oddaje tekst pod popiersiem astronoma w olsztyńskim parku Podzamcze: "Obrońcy grodu olsztyńskiego przed najeźdźcą krzyżackim, wielkiemu Polakowi Mikołajowi Kopernikowi wdzięczni rodacy". - Z obrony Olsztyna zrobiono mit i stał się on elementem polsko-niemieckiej wojny o historię. Użyto prostych zbitek: Krzyżak to Niemiec, załoga Olsztyna to Polacy - przypomina Paweł Błażewicz, dawniej pracujący w pracowni kopernikańskiej Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. - Ten przekaz, zestawiany był z listem napisanym przez Kopernika do króla polskiego, w którym przedstawiał się jako wierny poddany. W ten sposób otrzymaliśmy gotową opowieść o polsko-niemieckiej walce z udziałem Kopernika po naszej stronie.
PRZEMYSLAW SKRZYDLO
Polsko-niemiecki konflikt miał się jednak doskonale. Niemcy starali się wykazać niemieckość Kopernika, Polacy nie pozostawali dłużni. Zarówno jedni, jak i drudzy do dziś wydają książki dowodzące, kto ma w tym sporze rację. - XVI-wieczna mentalność była jednak inna. Owszem, były wojny, konflikty, ale spierano się o ziemię, o prawo do połowu ryb czy inne dochodowe uprawnienia. Nie była to wrogość w znaczeniu narodowym - przekonuje Paweł Błażewicz. - Warto pamiętać, że Olsztyn w bitwie pod Grunwaldem miał swoją chorągiew po stronie krzyżackiej, a Rzeczypospolitej przypadł dopiero na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 r. Co więcej, także podległość Polsce nie była przyjmowana z otwartością. Warmiacy jak inni mieszkańcy Prus bronili jak mogli swych wewnątrzkrajowych praw, a symbolem tej odrębności był indygenat, czyli pruskie pochodzenie, który uprawniało do zajmowania najzaszczytniejszych stanowisk.
O tym, jak obcy ówczesnej mentalności jest mit o wielkiej wrogości "polskiego" Kopernika i "niemieckich" Krzyżaków, niech świadczy fakt, że po zakończeniu konfliktu Kopernik został poproszony przez Albrechta Hohenzollerna, wielkiego mistrza krzyżackiego, o pomoc medyczną dla jego przyjaciela. - Uczony nie tylko postawił diagnozę, ale zwrócił się do lekarza królewskiego Solfy, by także pomógł dawnemu przeciwnikowi - opowiada Błażewicz.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze